Ο πολιτισμός δεν κληρονομείται κατακτάται και κινεί τον τροχό της εξέλιξης - Ένα τριήμερο για το Περιβάλλον από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Πειραιώς - το Μουσείο - έκπληξη στη Στυμφαλία! (φωτό)

"Ο πολιτισμός δεν κληρονομείται αλλά κατακτάται και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε στο Πολιτιστικό Ιδρυμα του Ομίλου Πειραιώς»Στην περίφημη φράση του Αντρέ Μαλρώ συνοψίζεται το πιστεύω μιας γυναίκας που με πάθος εδώ και πάνω απο 10 χρόνια αναζητά το πολιτιστικό στίγμα ολης της Ελλάδας δημιουργώντας 7 θεματικά Μουσεία .



 Κηρύσσοντας λοιπόν την έναρξη των εργασιών της διεθνούς συνάντησης  "Πολιτιστικά Τοπία σε περιοχές Natura 2000 " , η Σοφία Στάικου πρόεδρος του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς τόνισε : «ο πολιτισμός, ως δύναμη που οργανώνει και προάγει ανθρώπινες συμπεριφορές, δεν είναι απλώς μέρος της εξέλιξης, αλλά κινεί τον τροχό της εξέλιξης. Και αυτή η πραγματικότητα δεν είναι ανεπηρέαστη από το φυσικό περιβάλλον, το οποίο αντανακλά και συμπληρώνει την εξέλιξη». Σημείωσε δε ότι «σε μια εποχή πολύ ασταθή οικονομικά και πολύ αβέβαιη πολιτικά, εντός και εκτός των ευρωπαϊκών συνόρων, η προάσπιση και η διαχείριση της πολιτιστικής και της φυσικής μας κληρονομιάς αποτελεί μια πολύ ισχυρή αξία για την κοινωνία μας και τις κοινωνίες της Ευρώπης».

 Η πρόεδρος του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς υπογράμμισε την ανάγκη για συντονισμό πολιτείας και ιδιωτικών παραγόντων με στόχο «την βιώσιμη ανάπτυξη των πολιτιστικών τοπίων και των περιοχών που έχουν υπαχθεί στο πρόγραμμα Natura 2000, ανεξαρτήτως κρίσης. Είναι ένας στόχος που θα πρέπει να είναι στο επίκεντρο του πολιτιστικού μας σχεδιασμού». Παράλληλα παρουσίασε το πολύ σημαντικό έργο του ιδρύματος Πειραιώς, που έχει αναλάβει να δημιουργήσει μουσεία σε όλη την Ελλάδα τα οποία διατηρούν την ιδιαίτερη πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας .  Μπορεί να υπάρξει μία ολοκληρωμένη πολιτική για τον πολιτισμό και το περιβάλλον; Στο κρίσιμο αυτό ερώτημα κλήθηκαν να δώσουν απάντηση προσωπικότητες από όλο τον κόσμο που συναντήθηκαν σε μια κατάμεστη αίθουσα στο Μουσείο της Ακρόπολης, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Κάρολου Παπούλια με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Πειραιώς.

Η  απερχόμενη Επίτροπος Αλιείας Μαρία Δαμανάκη, μιλώντας για την ατζέντα της Ευρώπης σε θέματα περιβάλλοντος, τόνισε πως οι περιοχές Natura 2000 δικαίως δεν απαγορεύουν την ανθρώπινη δραστηριότητα καθώς άνθρωπος και τοπίο πρέπει να συνυπάρχουν αρμονικά. Αναφέρθηκε και στο ναυάγιο των Αντικυθήρων  χαρακτηρίζοντας το ως ένα πολύ σημαντικό παράδειγμα για το ποια κατεύθυνση θα πρέπει να πάρει η προστασία των υποθαλάσσιων πολιτιστικών τοπίων. Η κυρία Δαμανάκη ανακοίνωσε τέλος ότι έως το 2020 θα δημιουργηθεί ενας «πλήρης χάρτης των πυθμένων των θαλασσών που θα βοηθήσει στην προώθηση των στόχων αυτών».  Ο Υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας, μίλησε  για το έργο που πρέπει απο κοινού πολιτεία και ιδιωτικοί φορείς να προσφέρουν ώστε να διαφυλάξουμε τον πολιτισμό για τις νέες γενιές. «Υπάρχουν δύο φύσεις. Μια η φύση που μας περιβάλλει και μια η φύση που ο άνθρωπος έφτιαξε μέσω του πολιτισμού του. Ο άνθρωπος έχτισε, έλεγξε τον φόβο του, δημιούργησε μέσα στο χάος. Αυτές οι δύο φύσεις όταν συνδυάζονται δημιουργείται το πολιτιστικό τοπίο. Αυτή η συμμαχία με ιδιωτικά ιδρύματα, είναι συναρπαστική, ώστε ο πολιτισμός να γίνει σημαιοφόρος της χώρας» σημείωσε ο υπουργός. Ο  κ. Τασούλας εξήρε την μεγάλη προσπάθεια που γίνεται στην Αμφίπολη αλλά και τα Αντικύθηρα ενώ ολοκληρώνοντας είπε σχετικά με το Μουσείο της Ακρόπολης: «Μπορεί να βρισκόμαστε σε αυτό το Μουσείο έχοντας θέα αυτά τα αετώματα με τα ακρωτηριασμένα αγάλματα, αλλά είμαστε εδώ όχι με θλίψη αλλά με ελπίδα οτι αυτά τα αγάλματα θα γίνουν σύντομα ολόκληρα και τα αετώματα θα γεμίσουν κάποτε».Όπως είπε χαρακτηριστικά, «γνωρίζουμε περισσότερα για την επιφάνεια της Σελήνης, από τον βυθό της Μεσογείου».
Ο υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Μανιάτης  σημείωσε ότι το δίκτυο Natura 2000 αποτελεί μέρος της λύσης του προβλήματος της χώρας: «Και αυτό γιατί μπορεί να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας αν σκεφτεί κανείς πως αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη δημιουργήθηκαν 7 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και υπάρχουν έσοδα 60 εκατομυρίων ευρώ. Έχουμε ήδη την έγκριση για την πρώτη στην Ελλάδα χαρτογράφηση οικοσυστημάτων και την αποτίμησή του. Υπάρχει μια θεσμοθετημένη στρατηγική για την βιοποικιλότητα και είναι εθνική μας υποχρέωση να βρούμε στρατηγικές για να δημιουργήσουμε αναπτυξιακούς πόρους». Ανακοίνωσε επίσης νέο σχεδιασμό για τρεις περιοχές της Ελλάδας –κοντά στη λίμη Στυμφαλία, στην Επίδαυρο και την Κω, οι οποίες θα αναδειχθούν ως «σημαντικά πολιτιστικά τοπία από όπου ξεκίνησε η Δυτική Ιατρική Επιστήμη». Στις κεντρικές ομιλίες του Προγράμματος η Mechtild Rossler, αναπληρώτρια Διευθύντρια του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς UNESCO, αφού έκανε μια ιστορική αναδρομή του έργου της Unesco πάνω στο πολιτιστικό τοπίο, υπογράμμισε πως το πολιτιστικό τοπίο είναι διαφορετικό από έναν αρχαιολογικό χώρο διότι «το διαφοροποιεί η μοναδική διαδραστικότητα μεταξύ ανθρώπου και φύσης» δίνοντας για παράδειγμα τα δικά μας Μετέωρα. «Πρέπει να προστατέψουμε την πολιτιστική βιοποικιλότητα για τις γενιές που έρχονται» τόνισε στο κλείσιμο της ομιλίας της.
Η πρώην υπουργός Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη, δήλωσε πως «οι περιοχες Natura, είναι μια προσπάθεια  να προστατέψουμε αυτό που υπάρχει. Το πόσο σημαντικό είναι αυτό για τον άνθρωπο και την κοινωνία φαίνεται από τον τρόπο που προστατεύουμε την κληρονομιά μας».
Χαρακτηριστικά αναφέρθηκε στο παράνομο εμπόριο ελεφαντόδοντου, το οποίο σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του UNEP έχει αυξηθεί. «Η ύπαρξη εμπόρων, σε διάφορα σημεία του πλανήτη, οι οποίοι ενδιαφέρονται για ελεφαντόδοντο, ευνοεί τη λαθροθηρία στην Αφρική», υπογράμμισε η κυρία Μπιρμπίλη.

Για τα «διαφορετικά αποτυπώματα ιστορίας που αφήνει στην ανθρωπότητα το πολιτιστικό τοπίο» μίλησε η πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτιστικών Τοπίων Monica Luengo, ενώ ο συντονιστής της Ευρωπαικής Επιτροπής Φώτιος Παπούλιας παρουσίασε ενδελεχώς τα τοπία Natura αλλά και τους τρόπους που ο άνθρωπος και οι κοινωνίες μπορούν να τα εκμεταλλευτούν «χωρίς υπερχρήση». «Η κρίση καλεί τις κοινωνίες να δουν πώς χρησιμοποιούν το περιβάλλον τους
Όπως ανέφερε ο κ. Παπούλιας, το κόστος για τη διαχείριση περιοχών που ανήκουν στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, υπολογίζεται σε 5,8 δις ευρώ τον χρόνο, όταν η αξία των υπηρεσιών που σχετίζονται με το οικοσύστημα έχει εκτιμηθεί σε 200 με 300 δις ευρώ ετησίως, ουσιαστικά το 1,7 - 2,5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ.
«Θεωρούμε ότι το δίκτυο Natura 2000 αποτελεί μέρος της λύσης του αναπτυξιακού προβλήματος της χώρας», υπογράμμισε ο κ. Μανιάτης. Και πρόσθεσε: «Πολύ περισσότερο αυτό ισχύει, αν αναλογιστούμε τα 7.000.000 θέσεων εργασίας και τα πάνω από 60 δις ευρώ ετήσια έσοδα που παράγονται σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο από ανάλογες δράσεις στις 27.000 προστατευόμενες περιοχές».



Άλλωστε, όπως ανέφερε η πρόεδρος του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς κυρία Σοφία Στάικου, ο πολιτισμός και το περιβάλλον, ταυτόχρονα, «είναι παράμετροι που κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει σήμερα, μιλώντας και αναζητώντας ένα νέο μοντέλο ισορροπημένης και βιώσιμης ανάπτυξης».

Από Κω και Επίδαυρο ξεκινά ο ιατρικός τουρισμός
Με την παραδοχή ότι τα φυσικά τοπία αποτελούν το χωρικό υπόβαθρο για οργανισμούς, οικοσυστήματα, ανθρώπους, κοινωνίες και πολιτισμούς, ο κ. Μανιάτης θεωρεί ότι τα φυσικά και τα πολιτιστικά στοιχεία μιας περιοχής θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με ολοκληρωμένο τρόπο.
«Ήδη επεξεργαζόμαστε και σύντομα ολοκληρώνουμε, για δύο περιοχές της Ελλάδας - μία εκ των οποίων είναι κοντά στη Στυμφαλία - την Επίδαυρο και την Κω, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάδειξης συνεκτικών στοιχείων πολιτισμού, ανθρώπινης ευζωίας, ιατρικής επιστήμης, φύσης και βιοποικιλότητας», σημείωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος.
Το Σχέδιο θα κινείται πάνω σε 3 άξονες:
- Την Ιατρική (θεραπεία ασθενειών, διαχρονική εξέλιξη της δυτικής ιατρικής, Διεθνές Δίκτυο Ασκληπιείων στη Μεσόγειο)
- Τον Πολιτισμό (Μνημεία, Ιστορία, Πολιτιστικές Διαδρομές, Τέχνη, Θέατρο)
- Το Περιβάλλον και τη Βιοποικιλότητα
«Θέλουμε να απευθυνθούμε στα περίπου 10.000.000 γιατρών όλου του κόσμου και στις εκατοντάδες χιλιάδες αποφοίτους ιατρικών σχολών που κάθε χρόνο δίνουν τον Όρκο του Ιπποκράτη και να αναδείξουμε την Κω και την Επίδαυρο ως τα σημεία, τα παγκόσμια τοπόσημα απ όπου ξεκίνησε, στην αρχή με μαγικό τρόπο, στη συνέχεια με επιστημονικό τρόπο η δυτική ιατρική επιστήμη», κατέληξε ο κ. Μανιάτης.



ΣΤΥΜΦΑΛΙΑ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ 
Άνθρωπος και περιβάλλον σε αρμονική σύζευξη, στη Στυμφαλία Κορινθίας: ένα μουσείο-υπόδειγμα οικολογικής αρχιτεκτονικής σε μια προστατευόμενη για τη φύση της περιοχή, ενταγμένη στο Δίκτυο Natura 2000





Το Σάββατο 11 Οκτωβρίου ολοκληρώθηκαν στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Μουσείου Περιβάλλοντος Στυμφαλίας οι εργασίες της διήμερης Διεθνούς Συνάντησης «Πολιτιστικά Τοπία σε περιοχές Natura 2000: προς μια νέα πολιτική ολοκληρωμένης διαχείρισης της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς», που διοργάνωσε το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ).



Στο χαιρετισμό της προς τους παρισταμένους, η πρόεδρος του ΠΙΟΠ, Σοφία Στάικου, έκανε αναφορά στη διαχρονική σχέση μεταξύ ανθρώπου και περιβάλλοντος και τόνισε την ιδιαίτερη σημασία της πολιτιστικής και της περιβαλλοντικής κληρονομιάς.



Από την πλευρά της, η υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη, αναφέρθηκε, στην εναρκτήρια ομιλία της, στη σύνδεση του τουρισμού με το φυσικό περιβάλλον και στις δράσεις που αναπτύσσονται με στόχο την ανάδειξη της φυσικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς.



Ο τουρισμός με σεβασμό στο περιβάλλον και τον πολιτισμό, ο ρόλος των πολιτιστικών τοπίων, η αειφόρος τουριστική ανάπτυξη προς όφελος των τοπικών κοινωνιών και της Ελλάδας, χώρας με ανεξάντλητα φυσικά και πολιτιστικά αποθέματα, και η αυστηρή τήρηση των κανόνων για την τουριστική ανάπτυξη σε περιοχές Natura ήταν οι βασικοί άξονες της ομιλίας της κυρίας Κεφαλογιάννη.

Στο πλαίσιο της ενδιαφέρουσας συζήτησης που ακολούθησε, ο Βρασίδας Ζάβρας, γενικός διευθυντής Green Banking της Τράπεζας Πειραιώς, είχε την ευκαιρία αφενός να αναφερθεί στη δεκαετή οργανωμένη και συστηματική προσπάθεια της Τράπεζας Πειραιώς για το περιβάλλον (2004-2014) και αφετέρου να παρουσιάσει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Life Στυμφαλία (2013-2017).



Το εν λόγω πρόγραμμα, που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αφορά τη διασφάλιση πόρων σε προστατευόμενες περιοχές Natura, αποσκοπεί στην αποκατάσταση της λίμνης Στυμφαλίας και τη μακροπρόθεσμη προστασία τού εκεί οικοσυστήματος.



Η διήμερη Διεθνής Συνάντηση του ΠΙΟΠ ολοκληρώθηκε με την ξενάγηση στο Μουσείο Περιβάλλοντος και την επίσκεψη στο πολιτιστικό τοπίο της Στυμφαλίας.












ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ειρήνης Νικολοπούλου:

Η επίσκεψη  μου στην Στυμφαλία συνοδευόταν σε κάθε στροφή του δρόμου απο επιφωνήματα ευχάριστης έκπληξης .Μην είμαι στην Τοσκάνη , μήπως βρίσκομαι στα καλοδιατηρημένα και αξιοζήλευτα χωράφια της Γαλλικής επαρχίας ; Τίποτε από ολα αυτά . Η Ιταλία - Τοσκάνη και η Γαλλία ήταν απλά η κοντινή μας Ορεινή Κορινθία καταπράσινη ανέγγιχτη με ενα περιβάλλον που σου κόβει την ανάσα απο την ομορφιά ενώ ανακαλώντας τον Μύθο του Ηρακλή με τις Στυμφαλίδες όρνιθες , νοιώθεις ότι ευτυχώς ο χρόνος πέρασε χωρίς να σημαδέψει την περιοχή Φτάνοντας στο Μουσείο του ΠΙΟΠ που κοιτάζει απο ψηλά την εναπομείνασα  Στυμφαλία , τον υγρότοπο που η  θέση του  είναι ο ορισμός της Ελληνικής φύσης διερωτάσαι γιατί δεν ήρθες εδώ νωρίτερα.... Ευτυχώς γονείς και παιδιά το επισκέπτονται προγραμματισμένα γιά να ευαιςθητοποιηθούν και να ενημερωθούν γι'αυτή την όαση του φυτικού και ζωικού βασιλείου της Στυμφαλίας .  Ορεινοί όγκοι της Κυλλήνης του Γερόντιου του Μαυροβουνίου του Ολίγυρτου αγκαλιάζουν με το επιβλητικό ογκο τους την πρασινη κοιλάδα που μέσα στο φθινόπωρο είχε βάλει τα καλά της και μας επιδείκνυε ολη την γκάμα των χρωμάτων της εποχής ....



Μπράβο σας , αισθανθήκαμε οτι η Ελλάδα οταν συνυπάρχει η λογική με την έμπνευση , η δημιουργικότητα με την αποτελεσματικότητα , τότε ναι μπορούμε!