Πυροβολώντας στο σκοτάδι - τι κακό κάνουν στα παιδιά τα βίαια βιντεοπαιχνίδια?

Τι είδους επιπτώσεις έχουν τα βίαια ηλεκτρονικά παιχνίδια στους νέους;
Οι κοινωνικές επιστήμες μελετούν τις επιπτώσεις των βίαιων ηλεκτρονικών παιχνιδιών στη συμπεριφορά των νέων από τη δεκαετία του 1950. Το θέμα αποκτά, όμως, ξεχωριστή σημασία σήμερα, με τα παιχνίδια αυτά να έχουν γίνει πιο ρεαλιστικά και αιμοσταγή, αλλά και επειδή τα περισσότερα αγόρια στις ΗΠΑ θα παίξουν κάποια από τα παιχνίδια αυτά κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Σύμφωνα με την εφημερίδα Καθημερινή, σειρά επιστημονικών μελετών έδειξε ότι τα παιχνίδια αυτά έχουν τη βραχυπρόθεσμη ικανότητα να αφυπνίζουν επιθετικά ένστικτα και μετρίως βίαιη συμπεριφορά. Επιπλέον, νέοι που έχουν αναπτύξει εθισμό σε τέτοια παιχνίδια μπορεί να γίνουν πιο επιθετικοί από άλλους νέους της ηλικίας τους.

Αγνωστο παραμένει, όμως, αν η συνήθεια αυτή ενισχύει τις πιθανότητες βίαιης παραβατικής συμπεριφοράς μακροπρόθεσμα. «Δεν είμαι σίγουρος εάν μια ψυχολογική μελέτη μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα αυτό», λέει ο Μάικλ Ουόρντ του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Αρλινγκτον.

Πειραματικές μελέτες έδειξαν ότι παιχνίδια όπως το «Call of Duty», το «Killzone» και το «Battlefield» αυξάνουν την αρτηριακή πίεση. Σε πρόσφατη έρευνά του, ο Κρίστοφερ Μπάρτλετ, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, εξέτασε 47 φοιτητές καθώς έπαιζαν «Mortal Kombat» για διάστημα 15 λεπτών. Οι χρήστες του παιχνιδιού -όπως αναμενόταν- εμφάνιζαν πιο επιθετική συμπεριφορά από ό,τι συμφοιτητές τους που είχαν παίξει μη βίαια παιχνίδια. Αν και πολλές ακόμη μελέτες κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα, είναι πολύ δύσκολο να καθορίσουμε εάν η μεγάλη έκθεση σε αυτά μπορεί να ενισχύσει την επιθετικότητα σε βάθος χρόνου. «Τα βίαια περιστατικά, όπως οι δολοφονίες σε σχολεία, σημειώνονται ως αποτέλεσμα συνδυασμού παραγόντων, όπως η κοινωνική απομόνωση του δράστη, η κακοποίησή του από άλλους μαθητές και άλλα. Τα βίαια παιχνίδια δεν είναι παρά ένας από τους παράγοντες αυτούς», λέει ο Κρίστοφερ Φέργκιουσον του Πανεπιστημίου A&M του Τέξας.

Μείωση εγκλημάτων βίας
Στο μεταξύ, η δραματική αύξηση των βίαιων ηλεκτρονικών παιχνιδιών τα τελευταία χρόνια δεν συνέπεσε με ενίσχυση των περιστατικών βίας μεταξύ νέων. Ο αριθμός νεαρών δραστών βίαιων εγκλημάτων υποχώρησε κατά το ήμισυ μεταξύ 1994 και 2010, σύμφωνα με κρατικές στατιστικές, ενώ οι πωλήσεις βίαιων ηλεκτρονικών παιχνιδιών διπλασιάσθηκαν την ίδια χρονική περίοδο.

«Διαπιστώσαμε ότι η αύξηση των πωλήσεων βίαιων ηλεκτρονικών παιχνιδιών συνδυάζεται με υποχώρηση του ποσοστού εγκληματικότητας και ιδιαίτερα των βίαιων εγκλημάτων», λέει ο δρ Ουόρντ.

Το φαινόμενο αυτό ερμηνεύει ο δρ Ουόρντ λέγοντας ότι η χρήση τέτοιων παιχνιδιών ίσως να οδηγεί σε αποκλιμάκωση βίαιων ενστίκτων σε νέους, ενώ οι πολλές ώρες που τα άτομα αυτά δαπανούν ενώπιον των υπολογιστών τους τούς κρατούν μακριά από τους δρόμους και τις «σειρήνες» της εγκληματικότητας.