Άγγελος Τερζάκης-106 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου μας συγγραφέα, εκφραστή της γενιάς του ’30 που άφησε εποχή

 «Ε λοιπόν: σε μιαν εποχή όπου όλη η αρετή είναι ν' ακουμπάει ο ένας στον άλλον πλάτη με πλάτη, όχι για την αλληλεγγύη αλλά για τη συναλλαγή, σε μιαν εποχή όπου αρετή είναι η δειλία, εγώ τουλάχιστο στάθηκα ολομόναχος κι ολόρθος. Η έννοια της ηθικής είναι σχετική, σχετική κ' η έννοια της τιμής. Η έννοια του αντρισμού όμως είναι απόλυτη.  Να ο απόλογός μου».

Αυτά έγραφε το 1957 στην  «Μυστική ζωή», ο Άγγελος Τερζάκης, που μια μέρα σαν τη σημερινή,  στις 16 Φεβρουαρίου του 1907, ήρθε στη ζωή, για να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους έλληνες συγγραφείς της γενιάς του ’30, με μεγάλο συγγραφικό έργο ως το θάνατο του, το 1979.

O Άγγελος Τερζάκης (1907-1979) έγραψε διηγήματα, μυθιστορήματα και θεατρικά έργα. Πολύ αξιόλογο είναι το δοκιμιακό του έργο: αυτός και ο Θεοτοκάς είναι οι κύριοι εκφραστές του θεωρητικού προβληματισμού και των αναζητήσεων της ανανεωτικής γενιάς του ‘30.

Γεννήθηκε στο Ναύπλιο στις 16 Φεβρουαρίου του 1907 και έζησε εκεί μέχρι το 1915, όταν και πήγε στην Αθήνα, όπου τελείωσε το Γυμνάσιο και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έλαβε την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος το 1929, αλλά εγκατέλειψε σύντομα τη δικηγορία για να αφοσιωθεί στη λογοτεχνία.

Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1925 με τη συλλογή διηγημάτων «Ο ξεχασμένος» και έκτοτε ασχολήθηκε συστηματικά με την πεζογραφία και το θέατρο, όπου πρωτοεμφανίστηκε το 1936 με το έργο του «Αυτοκράτωρ Μιχαήλ» που ανέβασε τον ίδιο χρόνο το Εθνικό Θέατρο. Το 1937 έγινε γραμματέας του Εθνικού Θεάτρου και αργότερα καλλιτεχνικός και γενικός διευθυντής του Δραματολογίου του (1954).

Πήρε μέρος στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο (1940-1941) και κατέγραψε τις εμπειρίες του σε κάποια από τα διηγήματά του και κυρίως στο βιβλίο του «Απρίλης». Το 1964 συνέγραψε για λογαριασμό του Γενικού Επιτελείου Στρατού το χρονικό του πολέμου, το οποίο εκδόθηκε με τον τίτλο «Ελληνική Εποποιία 1940-41».

Μετά τον πόλεμο συνέχισε την ενασχόλησή του με τα γράμματα: αρθρογραφούσε για πολλά χρόνια στην εφημερίδα Το Βήμα(φιλολογικός συνεργάτης) και από το 1948 θεατρικός κριτικός. Επίσης υπήρξε και διευθυντής του περιοδικού Εποχές.

Το 1969 τιμήθηκε με το Αριστείο Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών και το 1974 έγινε Ακαδημαϊκός. Πέθανε στις 3 Αυγούστου 1979 στην Αθήνα.

Ο Τερζάκης ξεκίνησε τη λογοτεχνική πορεία του κατά τη δεκαετία του 1920 με δύο συλλογές διηγημάτων, «Ο ξεχασμένος» (1925) και «Φθινοπωρινή συμφωνία» (1929). Στα έργα αυτά δε φαίνεται τόσο το προσωπικό του ύφος, όσο οι διάφορες λογοτεχνικές επιδράσεις από άλλους συγγραφείς. Κατά τη δεκαετία του 1930 στράφηκε στο μυθιστόρημα, όπως και όλοι οι λογοτέχνες της γενιάς του, χωρίς όμως να εγκαταλείψει τα διηγήματα.

Ο Άγγελος Τερζάκης ανήκει στους «συγγραφείς- εργάτες της πένας», ασχολήθηκε δηλαδή ολόκληρη τη ζωή του με το γράψιμο και κέρδισε τα προς το ζην από αυτό. Άφησε πίσω του αξιόλογα πεζογραφικά έργα, όπως «Η μενεξεδένια πολιτεία» (1937), «Ταξίδι με τον Έσπερο» (1946), «Η πριγκηπέσσα Ιζαμπώ» (1945), «Δίχως Θεό» (1950).

Η Πριγκηπέσσα Ιζαμπώ θεωρείται το αρτιότερο πεζογράφημα του Τερζάκη και ένα από τα καλύτερα, ιστορικά και μη, μυθιστορήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Είναι ιστορικό μυθιστόρημα εμπνευσμένο από την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Αναφέρεται στην εξέγερση των Ελλήνων και Σλάβων το 1293, που οδήγησε στην κατάληψη του φράγκικου κάστρου της Καλαμάτας και ο κεντρικός άξονας του έργου είναι ο έρωτας ανάμεσα στην Ιζαμπώ, κόρη του Γουλιέλμου Βιλλαρδουίνου, και τον ηγέτη της εξέγερσης Νικηφόρο Σγουρό.

Το 1975 παρουσιάστηκε στην ελληνική κρατική τηλεόραση το μυθιστόρημα του Τερζάκη «Μενεξεδένια Πολιτεία». Τη τηλεοπτική διασκευή του βιβλίου έκανε ο συγγραφέας Γιάννης Κανδήλας. Στη σειρά πρωταγωνιστούσε ο Θάνος Κωτσόπουλος.

Το ημερολόγιο του Άγγελου Τερζάκη παρέμενε άγνωστο ως πρόσφατα. Ως εκ τούτου δεν συμπεριλήφθηκε στο αρχείο Α. Τερζάκη που δημιούργησε ο Βάιος Παγκουρέλης με τη συνδρομή του γιου του συγγραφέα, Δημήτρη. Το σημειωματάριο το ανακάλυψε σε ένα συρτάρι στο διαμέρισμα του Τερζάκη (στην οδό Στρατιωτικού Συνδέσμου) η εγγονή του Λουίζα Τερζάκη. Περιέχει αποσπάσματα από ανέκδοτες ημερολογιακές σημειώσεις που κρατούσε ο Άγγελος Τερζάκης στο πολεμικό μέτωπο (γραμμένες με μολύβι) και, εν συνεχεία, κατά τη διάρκεια της κατοχής και της απελευθέρωσης, οπότε και διακόπτεται απότομα στις 3 Δεκεμβρίου 1944 (γραμμένες με μελάνι στο ίδιο σημειωματάριο και ως συνέχεια των σημειώσεων από το μέτωπο).