Η φαρμακοποιός Ντίνα-Μαργαρίτα Δουβή μιλά μόνο στο Eirini the Blog για την κρίση, την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία

Διαβάστε τι είπε στο Eirini the Blog η φαρμακοποιός Ντίνα-Μαργαρίτα Δουβή, άλλη μια επιτυχημένη επιχειρηματίας, λίγο μετά την εσπερίδα του Τομέα Ανάπτυξης Γυναικών Μάνατζερ & Επιχειρηματιών (ΤΟΓΜΕ) της Ελληνικής Εταιρίας Διοικήσεως Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ) με θέμα: «Η Επιχειρηματικότητα είναι νοοτροπία» (Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2012).













(1)    Ποιές είναι οι «δεξιότητες» που αποκτήσατε- και αξιολογώντας την επιτυχημένη πορεία σας- σας οδήγησαν στην κορυφή;

Ειλικρινά δεν είμαι σίγουρη ότι μπορώ να απαριθμήσω ή να ιεραρχήσω τις επιχειρηματικές μου δεξιότητες, τουλάχιστον με ένα τρόπο που να περιγράφει με κάποια έστω ακρίβεια το πολύπλοκο (ίσως και χαοτικό πολλές φορές) μείγμα γνώσης, εμπειρίας, αντιληπτικότητας και πρακτικής επιδεξιότητας που, σε καθημερινή βάση, πρέπει να επιστρατεύω προκειμένου να κάνω τη δουλειά μου και να καθοδηγήσω ανάλογα τους συνεργάτες μου.

Μπορώ όμως με σιγουριά (και λίγη απογοήτευση μαζί) να πω, ότι -καθώς την επιχειρηματικότητα την ανακάλυψα βήμα-βήμα μέσα από την άσκηση της επιστήμης μου- αυτοί που με ετοίμασαν για την επιστήμη παρέλειψαν να με προετοιμάσουν, έστω και στοιχειωδώς, για την επιχειρηματική διάσταση της δουλειάς μου. Το ελληνικό πανεπιστήμιο, στα δικά μου τουλάχιστον χρόνια, εξόρκιζε την επιχειρηματικότητα, θεωρώντας την αν όχι «κακό πράγμα» σίγουρα αδιάφορο ή δευτερεύον.

Επί της ουσίας τώρα. Αν έπρεπε να κατατάξω τις απαιτήσεις σε δεξιότητες, στο δικό μου τομέα επιχειρηματικής δράσης, σίγουρα ψηλά στην κορυφή θα έβαζα την ικανότητα οργάνωσης και κινητοποίησης του ανθρώπινου κεφαλαίου, των ανθρώπων δηλαδή που μαζί δίνουμε την καθημερινή μας μάχη. Κάπου εκεί κοντά θα έβαζα την ικανότητα να αφουγκράζεσαι έγκαιρα και να κατανοείς αυτά που σου λέει η αγορά. Στην κεφαλίδα όμως όλων αυτών θα έβαζα την ικανότητα να αλλάζεις. Να μη θεωρείς τίποτα σίγουρο ή δεδομένο, να μην προσκολλάσαι σε κάτι που εσύ, πεισματικά, θεωρείς μόνιμο, ενώ όλα γύρω σου υποδεικνύουν το αντίθετο. Πολλοί αυτό το ονομάζουν προσαρμοστικότητα, πιστέψτε με όμως είναι κάτι πολύ ισχυρότερο. Έρχονται καιροί που βιώνεις πραγματικές ρήξεις και ολικές αλλαγές παραδείγματος και πρέπει να τα αλλάξεις, κυριολεκτικά, όλα για να επιβιώσεις και να αναπτυχθείς.

(2)    Innovation , Innovation, Innovation είναι η λέξη - επωδός που ακούμε από όλους τους ξένους να λένε ότι μας λείπει. Τι θα προτείνατε στους νέους και στις νέες για να ασκήσουν το πνεύμα καινοτομίας τους;

Θα τους πρότεινα να δουν τα πράγματα ανάποδα. Εχθρός της καινοτομίας είναι το κοινότοπο βλέμμα, ο μιμητισμός του σκέπτεσθαι και του πράττειν. Καινοτομία, κατά τη γνώμη μου, είναι να ανακαλύπτεις το καινούργιο εκεί που, κυριολεκτικά, δεν το φαντάζεσαι.

Σε μια διάλεξη που είχα δώσει πρόσφατα προς νέους επιχειρηματίες, είχα ρωτήσει ένα κάπως δύσπιστο ακροατήριο νέων ανθρώπων, να μου δώσουν παραδείγματα περιοχών στις οποίες αξίζει να αναζητηθεί καινοτομία. Κάποιος από το ακροατήριο, μάλλον για να με φέρει σε δύσκολη -όπως νόμιζε- θέση, φώναξε: «η πατάτα». Δεν το άφησα να πέσει κάτω και του απαρίθμησα, με σχετική ευκολία, καμιά δεκαριά, ίσως και περισσότερα, απολύτως καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες στον τομέα της διατροφής που αξιοποίησαν, κατά καιρούς, αυτό το προϊόν της φύσης, ανοίγοντας όχι δρόμους αλλά λεωφόρους λαμπρής επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Πιο κοντά, στο δικό μου τομέα «επιχειρείν», θα αρκούσε να κοιτάξει κανείς στο ράφι ενός συνηθισμένου ελληνικού φαρμακείου, για να δει μερικά έξοχα παραδείγματα καινοτομικής επιχειρηματικότητας. Κι αν ρωτήσει κανείς πόση καινοτομία χωράει σε ένα μπουκάλι «σαμπουάν» ή σε μια απλή «κρέμα ημέρας», θα τους πήγαινα χωρίς δισταγμό στο ράφι της ελληνικής APIVITA της Νίκης και του Νίκου Κουτσιανά ή στο αντίστοιχο της, επίσης ελληνικής, KORRES του Γιώργου Κορρέ, για να πειστούν.

Η καινοτομία μπορεί να βρίσκεται παντού: στην αρχική ιδέα, στο τελικό προϊόν, στην υπηρεσία, στην τεχνολογία, στον τρόπο προώθησης, στην επιδέξια υπενθύμιση της ανάγκης που ικανοποιείται, παντού. Συνηθίζουμε, λανθασμένα, να την αναζητούμε και να την ταυτίζουμε με την υψηλή τεχνολογία (μάλλον γιατί αυτή η περιοχή μας παρέχει πλήθος καινοτόμων προϊόντων). Όμως η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική.

Θα παρότρυνα τους νέους επιχειρηματίες να ασκήσουν το πνεύμα καινοτομίας τους, όχι αναζητώντας αυτό που δεν σκέφθηκε ποτέ κανείς άλλος, αλλά αυτό που δεν τόλμησε κανείς να κάνει τόσο καλά.

Εξάλλου και στην επιχειρηματικότητα η ιδιοφυής ιδέα είναι μόνον το 5% της επιτυχίας. Το υπόλοιπο 95% είναι ιδρώτας και οργανωμένη προσπάθεια.          

(3)    Δημιουργεί η κρίση τελικά ευκαιρίες; Πως θα μπορούσατε να απευθυνθείτε στους νέους αλλά και σε αυτούς που αναζητούν μια δεύτερη ευκαιρία μετά τα 45 για να αναπτύξουν προοπτικές στην επιχειρηματικότητα με τις σημερινές συνθήκες.

Η κρίση πράγματι δημιουργεί ευκαιρίες, όχι όμως με μια κυνική ανάγνωση της δήλωσης αυτής. Θα έλεγα καλύτερα ότι η κρίση μας οδηγεί, όλους μας, να εξετάσουμε δυνατότητες που υπήρχαν και πριν αλλά εμείς δεν τις βλέπαμε, μάλλον γιατί κοιτάζαμε (αμέριμνοι;) προς άλλη κατεύθυνση. Η κρίση μας πιέζει αφόρητα, όλους μας, να δοκιμάζουμε και να βρίσκουμε λύσεις.

Καθώς έχω μεγαλώσει στο εξωτερικό, ομολογώ ότι δυσκολεύτηκα, στα πρώτα μου βήματα στη χώρα μας, να συμφιλιωθώ με την ιδέα ότι η άσκηση μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας αποτελούσε για τους νέους ανθρώπους μια απλώς παρεμπίπτουσα δυνατότητα. Στη Νότια Αμερική που μεγάλωσα, αλλά και στη Βόρεια από την οποία επηρεάστηκα, αποτελούσε αυτονόητη επιλογή, πρώτης μάλιστα βαθμίδας, η ανεξάρτητη επαγγελματική (κυρίως παραγωγική) δραστηριότητα. Βέβαια, στις χώρες αυτές όλα σε έσπρωχναν προς τα εκεί και σε υποστήριζαν αρκετά αποτελεσματικά. Στην Ελλάδα όχι -και τότε που εγώ ξεκίνησα, δυστυχώς και τώρα-.

Για τους νέους η προτροπή μου δεν μπορεί, λοιπόν, να είναι πιο σαφής και αυτονόητη.

Για τους κάπως μεγαλύτερους θα έλεγα ακριβώς το ίδιο και μάλιστα πιο εμφατικά, γιατί αυτοί  ακριβώς οι μεγαλύτεροι διαθέτουν ένα απόθεμα εφαρμοσμένης γνώσης και εμπειρίας που δεν πρέπει να αφήσουν να απαξιωθεί στην αναζήτηση λύσεων που απλώς θα θυμίζουν το παρελθόν. Να θυμηθούμε, στο κάτω-κάτω, τους πατεράδες και τους παππούδες μας. Ξενιτεύτηκαν, πολλοί από αυτούς, υπό τις πλέον οδυνηρές, αντίξοες και, συχνά, απάνθρωπες συνθήκες, στέριωσαν κάπου και ξεδίπλωσαν, σε άγνωστα μέρη, ότι ευφυέστερο και παραγωγικότερο κρυβόταν μέσα τους. Και πέτυχαν οι περισσότεροι. Αν το παρελθόν μπορεί να μας διδάσκει κάτι, ας μας διδάσκει τουλάχιστον τα σωστά πράγματα.     

(4)    Ποια ήταν η καλύτερη και ποιες ήταν οι δύσκολες στιγμές της επιχειρηματικής σας δράσης;

Η καλύτερη στιγμή μου ήταν πρόσφατα η περίοδος προετοιμασίας και το στήσιμο του dvcare.eu, του τελευταίου επιχειρηματικού μου σχεδίου, που εδώ και δύο μήνες βρίσκεται αναρτημένο στον διαδικτυακό «αέρα». Οι συνεργάτες μου κι εγώ δώσαμε όλο το κέφι, τη γνώση, την εμπειρία και την επινοητικότητά μας, προκειμένου να χτίσουμε ένα διαδικτυακό κατάστημα προϊόντων και υπηρεσιών υγείας, φροντίδας και ανθρώπινης ευεξίας, που να είναι ταυτόχρονα ελκυστικό και συμφέρον. Βρίσκεται ακόμα στη βρεφική του ηλικία, γι’ αυτό έχει όλη μας τη φροντίδα, ενώ –αξιοποιώντας την παραδοσιακή σοφία των …. μαμάδων- δεν το φορτώνουμε ακόμη με όλες τις ιδέες μας για το μέλλον του. Επισκεφτείτε το να μας πείτε και τη δική σας γνώμη.

Σε σχέση με τις δύσκολες στιγμές της επιχειρηματικής μου δράσης, φοβάμαι ότι είναι τόσο πολλές που αν τις ξαναθυμόμουν θα απογοητευόμουν και δεν πρέπει. Προσπαθώ να αποτιμώ τις δυσκολίες μου σε όρους γνώσης και να μετασχηματίζω τη γνώση μου σε ελπίδα. Μια δύσκολη και βασανιστική πορεία από την πρακτική εμπειρία στην ορθολογική κρίση και από αυτήν, αναδραστικά, προς το συναίσθημα. Ο Kant είχε γράψει για την ανάγκη, μερικές φορές, να περιορίζουμε το πεδίο της γνώσης για να δίνουμε χώρο στην πίστη, εννοώντας φυσικά την εμπιστοσύνη. Δεν λέω ότι τα καταφέρνω πάντα. Προσπαθώ όμως.

(5)    Ανταγωνιστικότητα είναι η δεύτερη λέξη-φετίχ των διεθνών επικριτών μας όταν αναφέρονται στην Ελλάδα, που ωστόσο έχουν απόλυτο δίκιο. Μας λείπει φαίνεται εντελώς. Πώς καταφέρατε στον τομέα σας να είστε ανταγωνιστικοί και τι απαιτείται για να βγούμε από τη «ρετσινιά» της κακής κόπιας σε ότι παράγουμε ή δημιουργούμε.

Η ανταγωνιστικότητα είναι μια έννοια σύνθετη, που όλοι τη χρησιμοποιούμε διαισθητικά χωρίς να μπαίνουμε στον κόπο να την αναλύουμε. Ο διάβολος όμως κρύβεται, ως γνωστόν, στις λεπτομέρειες. Συνήθως ανταγωνιστικός εννοείται ο φθηνός κι από εκεί, ένα μόλις βήμα μακρύτερα, αποκαλύπτεται (ποσοτικά μεν) το περίφημο υψηλό εργασιακό κόστος, (ποιοτικά δε) η δήθεν ραθυμία των Ελλήνων σε σχέση με τους εργατικούς «άλλους». Η δική μου θέση είναι πως και τα τρία αυτά είναι μισές αλήθειες (κι ως γνωστόν δύο, μόνον, μισές αλήθειες αρκούν για να φτιάξουν ένα ολόκληρο ψέμα). Ανταγωνιστικός δεν είναι μόνον ο φθηνός, το δήθεν υψηλό κόστος εργασίας δεν είναι το πιο βασικό εμπόδιο για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και, κατηγορηματικά όχι, οι έλληνες δεν είμαστε ράθυμοι. Τελεία.

Φυσικά, για να μην παρεξηγούμαστε, ανταγωνιστικός δεν γίνεσαι ανεβάζοντας τις τιμές ούτε μοιράζοντας αφειδώς και αφελώς εργασιακά προνόμια (ιδίως σε μη παραγωγικούς κλάδους της οικονομίας, όπως είναι το δημόσιο) ούτε μειώνοντας το χρόνο εργασίας σου. Τα περισσότερα επιχειρήματα έχουν ένα καθορισμένο εύρος αληθείας και εκτός αυτού απλώς δεν ισχύουν. Στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, χάσαμε μερικά καίρια σημεία ευσταθούς ισορροπίας και απωλέσαμε, πράγματι, σημαντικό μερίδιο ανταγωνιστικότητας, που πρέπει να ανακτήσουμε.

Εμείς στη δική μας δουλειά, προσπαθούμε να βρίσκουμε και να διατηρούμε, όσο μπορούμε, μερικές κρίσιμες ισορροπίες: μεταξύ κόστους και οφέλους στα παρεχόμενα προϊόντα και υπηρεσίες, μεταξύ αμοιβής και προσφερόμενης παραγωγικής εργασίας, μεταξύ εύλογου διανεμόμενου κέρδους και κεφαλαιοποίησης για μελλοντικούς επενδυτικούς σκοπούς. Είμαστε μικρή επιχείρηση και τα περισσότερα από τα παραπάνω τα κάνουμε με γνώμονα περισσότερο τη σύνεση του κοινού νου παρά τη χρήση περίπλοκων μοντέλων και υπολογισμών.

(6)    Υπάρχουν θέσεις εργασίας στον κλάδο σας; Έχετε ένα αισιόδοξο μήνυμα και αν ναι που το εδράζετε;

Σε οριακές εποχές, όπως είναι οι καιροί που ζούμε, οι μακρο-αναλύσεις και οι μακρο-προβλέψεις μπορεί να δημιουργούν παραπλανητικές εντυπώσεις. Όπως το στοίχημα στη χώρα θα κερδηθεί, όπως πιστεύω, στο επίπεδο της μικρο-οικονομίας (της κάθε επιχείρησης που παράγει, του κάθε νοικοκυριού που καταναλώνει ορθολογικά, του κάθε επαγγελματία που δραστηριοποιείται συνετά), έτσι και το στοίχημα της απασχόλησης θα κερδηθεί όχι σε γενικά κλαδικό αλλά σε ειδικά επιχειρησιακό επίπεδο. Έτσι, στον κλάδο μου γενικά δεν γνωρίζω αν υπάρχει ζήτηση εργασίας.

Γνωρίζω όμως πως υπάρχουν καλές επιχειρήσεις, που παλεύουν αποτελεσματικά μέσα στην τρικυμία της κρίσης και ζητούν πάντοτε ανθρώπους με προσόντα και παραγωγική διάθεση για να απασχοληθούν σε αυτές.

Αυτό είναι και το αισιόδοξο μήνυμά μου, που εδράζεται και στη γνώση αλλά και στο χαρακτήρα μου.

Θα τα καταφέρουμε, που να πάρει η ευχή !!!

ΝΤΙΝΑ ΔΟΥΒΗ, Φαρμακοποιός
www.dvcare.eu