Με τον Γιώργο Κιμούλη ανοίγει η Επίδαυρος: «Η Μήδεια σκοτώνει την ανδρική έπαρση» λέει ο πρωταγωνιστής‏

Κλασική αλλά καθόλου συντηρητική η επιλογή του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου να ανεβάσει τη «Μήδεια» του Ευριπίδη ανδρικό θίασο και τον Γιώργο Κιμούλη στον πρωταγωνιστικό ρόλο. «Η παράστασή μας δεν κρύβει καμία αρχαιολατρία», δηλώνει ο πρωταγωνιστής στη Μαρία Κρύου μιλώντας για την παράσταση που θα ανοίξει την αυλαία των φετινών Επιδαυρίων, στο Αθηνόραμα.

Ο Γιώργος Κιμούλης μιλά για την παράσταση με μια πυκνότητα λόγου που δείχνει ότι έχει εντρυφήσει στο κείμενο, ενώ από την αρχή της συζήτησης δεν κρύβει το θαυμασμό του για τον Σπύρο Α. Ευαγγελάτο με τον οποίο συνεργάζεται πρώτη φορά. «Ο Σπύρος κατέχει σε βάθος το γνωστικό αντικείμενο της τέχνης μας. Η σκηνοθεσία ξεκίνησε στη χώρα μας με τον Φώτο Πολίτη, τον Δημήτρη Ροντήρη, τον Κάρολο Κουν, τον Αλέξη Σολωμό, ο επόμενος είναι ο Σπύρος Ευαγγελάτος. Στην εποχή μας υπάρχουν σκηνοθέτες με καλές στιγμές, όμως η έννοια της ολοκληρωμένης ανάγνωσης ενός έργου και ταυτόχρονα ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεται η ίδια η έννοια της σκηνοθεσίας σταματά στον Σπύρο Ευαγγελάτο. Είναι ο άνθρωπος που άλλαξε τον τρόπο ανάγνωσης του αρχαίου δράματος. Δεκαεπτά ετών είδα για πρώτη φορά θέατρο και συγκεκριμένα τις παραστάσεις «Κάσπαρ» του Πέτερ Χάντκε και «Πείνα και δίψα» του Ευγένιου Ιονέσκο που ανέβασε εκείνη τη χρονιά ο Ευαγγελάτος με εντυπωσίασαν και με έκαναν να πω: “αυτό που βλέπω τώρα θέλω να το κάνω”».

Η επιλογή του ανδρικού θιάσου έχει να κάνει με τον αρχαίο τρόπο ερμηνείας;
Έχει άμεση σχέση με την ανάγνωση και την ερμηνεία της «Μήδειας» του Ευριπίδη. Δεν πρόκειται για την ιστορία μιας γυναίκας η οποία προδόθηκε από τον άντρα της και για να τον εκδικηθεί σκότωσε τα παιδιά τους. Από τη στιγμή που η αρχαία τραγωδία φιλοσοφεί και πιο σωστά κοσμολογεί, η Μήδεια είναι η ίδια η φύση. Τιμωρεί στην ουσία την ανδρική έπαρση, τον αντρικό κώδικα και τον αντρικό λόγο. Είναι η σύγκρουση της ανατολικής οπτικής της φυσικής σχέσης του ανθρώπου με το σύμπαν με τη δυτικοευρωπαϊκή λογοκεντρική. Στο αρχαιοελληνικό κείμενο είναι σαφές ότι τα παιδιά που σκοτώνει είναι αγόρια, πράγμα που πολλές φορές το παραβλέπουμε. Είναι σαν να υπάρχει μια συμβολική κίνηση τιμωρίας μιας μελλοντικής ανδρικής κυριαρχίας. Πιστεύουμε ότι ο αρσενικός ήχος απομακρύνει κατά κάποιον τρόπο τον θεατή από μια εύκολη συναισθηματική ανάγνωση της ιστορίας. Εξ ου λοιπόν και η ανδρική διανομή, δεν πρόκειται για αρχαιολατρία.

Η προδομένη Μήδεια έρχεται από τη Μαύρη Θάλασσα και έλκει την καταγωγή της από τον θεό Ήλιο. Με κάποιο τρόπο έχει χρέος απέναντι στην καταγωγή της να εκδικηθεί; Υπάρχει πολιτική διάσταση στο έργο;
Εγώ θα έλεγα πολιτικοκοινωνική, λακανική με την έννοια ότι η γυναίκα εκ των πραγμάτων είναι αποκλεισμένη από τη φύση των πραγμάτων. Ο λόγος είναι αρσενικός. Όλη η δομή του. Η γυναίκα είναι αποκλεισμένη με την έννοια ότι λειτουργεί ως μετανάστης σε ένα αντρικό τοπίο και την ίδια στιγμή λειτουργεί ως μετανάστης από την Ανατολή προς τη Δύση.



Οι σύγχρονες Μήδειες είναι θύματα κάποιας μοίρας ή της κοινωνίας μας;
Σύγχρονες Μήδειες δεν υπάρχουν, με την έννοια του Ευριπίδη όπως τη αναλύουμε και την ερμηνεύουμε εμείς μέσα από την παράσταση. Υπάρχει το σύνδρομο της Μήδειας στην ψυχολογία, πίσω από το οποίο κρύβεται μια πραγματικότητα, το ότι η μικρότητα καταστρέφει την επιθυμία.

Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με την απώλεια ενός προσώπου, νιώθουμε να κόβονται οι δεσμοί μας με τη ζωή. Εσείς πώς αντιμετωπίζετε την απώλεια;
Με το ένστικτο της επιβίωσης καθαρά και μόνο. Η απώλεια ενός προσώπου αυξάνει μέσα μας το φόβο του θανάτου και ως ανταπάντηση μεγαλώνει η επιθυμία μας για ζωή.

Mε ποιον τρόπο προσεγγίζετε το γυναικείο ρόλο;
Απλώς θα παίξω το ρόλο. Η θεατρικότητα είναι βασικό δραματουργικό στοιχείο του έργου και δεν την αναιρώ. Η Μήδεια συμπεριφέρεται από την αρχή ως μια ηθοποιός που διαχειρίζεται τους πάντες και τα πάντα. Παίζει μια σκηνή και εξηγεί συνήθως στο χορό πώς το έκανε ή τι θα κάνει. Το κακό είναι ότι νομίζουμε πως αυτά τα έργα έχουν ερμηνευθεί, ότι έχουμε τελειώσει μαζί τους. Αυτό όμως δεν είναι αλήθεια. Υπάρχει κι ένα ακόμα σύγχρονο φαινόμενο. Πολλοί, κυρίως οι ειδήμονες, αν και δεν έχουν μελετήσει τα έργα αυτά συμπεριφέρονται σαν να οφείλουν να έχουν γνώμη γι’ αυτά. Και εκεί αρχίζει ένα ολόκληρο παιχνίδι παρεξηγήσεων.

Είναι γνώρισμα της εποχής μας αυτό;
Ναι. Μας παγιδεύει η ταχύτητα και η έλλειψη των ανθρώπων δίπλα μας που θα μας οδηγήσουν σε κάτι μεγαλύτερο. Ο προσωπικός αρουραίος που έχουμε μέσα μας, αν δεν τον ταΐζει και κάποιος δίπλα μας, κάποια στιγμή αδυνατίζει.

Ποια είναι η ιδιαιτερότητα της μουσικής που έγραψε για την παράσταση ο Θάνος Μικρούτσικος;
Αν ο Σπύρος Ευαγγελάτος μου έδωσε την έμπνευση να γίνω ηθοποιός, ο Θάνος εκπροσωπεί για μένα την οργάνωση της προσωπικής μου ρυθμολογίας. Κατάλαβα μέσω του Θάνου ότι μπορώ να δομώ και να οργανώνω ένα ρόλο πολυρυθμικά. Γιατί ο Θάνος γνωρίζει σχεδόν όσο κανείς άλλος την αργή ανατροπή ρυθμών. Αυτή η πολυρυθμία της μουσικής του έχει άμεση σχέση με μια διαρκή πολυφωνία. Είναι σαν να διαλέγονται οι ρυθμοί μεταξύ τους. Αυτό οργάνωσε μέσα μου τον τρόπο με τον οποίο παίζω τη δική μου μανιέρα, την οποία βεβαίως υπερασπίζομαι όσο κανείς άλλος όχι ως κάτι το αρνητικό άλλως κάτι το θετικό. Κάθε καλλιτέχνης οφείλει να βρει τον τρόπο του.

Λένε πως η αξία αυτών που κανείς εξαρτάται και από την αξία όσων έχεις θυσιάσει για να το κάνεις. Εσείς τι έχετε θυσιάσει για το θέατρο;
Αυτός είναι περίπου ο ορισμός που δίνω στο ταλέντο. Η λέξη ταλέντο βγαίνει από το τάλαντο από αυτό δηλαδή που πληρώνουμε επειδή έχουμε την έπαρση να καταθέτουμε την ψυχή μας στην αγορά. Κι αυτό δεν γίνεται εύκολα, διότι η αγορά όπως είναι φυσικό έχει και τα αγοραία της στοιχεία. Όταν έχεις την έπαρση να κάνεις κάτι που δεν κάνουν οι άλλοι, θα το πληρώσεις. Θυσιάζεις τα πάντα, όχι όμως ως ιεραπόστολος ή με ηττοπάθεια. Αυτό που αντιλαμβάνονται οι άλλοι ως θυσία είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν τα πάντα στη ζωή ενός ανθρώπου. Συνηθίζω να λέω πως δεν υπάρχει επιτυχία και αποτυχία. Η επιτυχία και η αποτυχία είναι ο τρόπος με τον οποίο βλέπουν οι άλλοι τις πράξεις μας. Και πολλές φορές πέφτουμε στην παγίδα να τις θεωρήσουμε και εμείς επιτυχημένες ή αποτυχημένες, γιατί πολλές φορές κάνουμε το λάθος να κοιτάμε τα πράγματα με τα μάτια των άλλων που μας πείθουν. Εγώ αντιστέκομαι σ' αυτό.