Το εγώ και το εμείς του νέου κόμματος - Άρθρο του Τάσου Τέλλογλου!

Ο Μάξ Βέμπερ έλεγε ότι «πολιτική είναι (σ.σ. η ικανότητα) να τρυπάς χοντρά καδρόνια». Το 2013 στις εθνικές εκλογές του Ισραήλ, δεύτερο σε έδρες κόμμα βγήκε το κεντρώο «Υπάρχει μέλλον» του πρώην δημοσιογράφου Γιαρ Λαπίντ. Το κόμμα κέρδισε 19 εδρες και σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού με το Λικούντ (δεξιό). 

Toυ Τάσου Τέλλογλου στο Protagon.gr

Πρίν απο τις εκλογές το κόμμα, που προέκυψε μέσα από τη διαμαρτυρία της ισραηλινής μεσαίας τάξης, στις πολύμηνες διαδηλώσεις του 2011-2012, προσδιοριζόταν ως κεντρώο. Μέσα στα βασικά σημεία του προγράμματός του ήταν μεταρρυθμίσεις στην παιδεία, την υγεία και τις υποχρεώσεις των υπερορθοδόξων Εβραίων. Όμως ο Λαπίντ, παρά την αντίθετη εντύπωση που δόθηκε στο εξωτερικό, δεν εξέφραζε την πίεση των «κάτω στρωμάτων» για αναδιανομή του ΑΕΠ σε όφελός τους, αλλά την αρνηση των ανώτερων στρωμάτων να μοιράζουν λεφτά στους υπερορθοδόξους, στους καταυλισμούς κλ.π. Τη μεγαλύτερη υποστήριξη την είχε σε αριστοκρατικά προάστια, βόρεια του Τελ Αβίβ.

Ο Λαπίντ, που βασανιζόταν επί χρόνια από το ερώτημα αν θα πρέπει να εγκαταλείψει τη δημοσιογραφία για να κατεβεί στον στίβο της πολιτικής, ήταν η ενσάρκωση των φιλελεύθερων ιδεών στο Ισραήλ. Έκανε μια προεκλογική εκστρατεία στους δρόμους και λιγότερο στα ΜΜΕ, από τα οποία προερχόταν, και κατάφερε να ενσαρκώσει για τον μέσο ισραηλινό την ελπίδα που δεν ενσάρκωναν οι πολιτικοί των μεγαλύτερων κομμάτων. Επέλεξε να μην κάνει μια προεκλογική καμπάνια πάνω στα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν το κράτος του Ισραήλ -αν και εχει γνώμη για αυτά- αλλά να επικεντρωθεί σε θέματα με τα οποία δεν ασχολούνται οι άλλοι, όπως η εκπαίδευση (μεγαλύτερη αυτονομία στις σχολικές μονάδες), οι γάμοι του ίδιου φύλου και η καταπολέμηση της γραφειοκρατίας για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στην κυβέρνηση συνασπισμού έγινε υπουργός Οικονομικών αν και δεν έχει τελειώσει το Πανεπιστήμιο και η δημοτικότητά του συρρικνώθηκε απότομα.

Αυτό μπορεί να συμβεί με κάθε νέο προσωποπαγές κόμμα ή δίκτυο που μοιάζει με κόμμα όπως το «Υπάρχει μέλλον». Δεν λέω ότι οι συνθήκες του Ισραήλ είναι ίδιες με αυτές της Ελλάδας του ευρώ και της κρίσης. Ούτε ότι ο Σταύρος Θεοδωράκης είναι ίδιος με τον Λαπίντ (που προέρχεται απο τη μέση ανωτερη αστική τάξη του Ισραήλ και ο πατέρας του ήταν από τους λίγους φιλελεύθερους υπουργούς της χώρας του). Αλλά ασφαλώς οι δύο περιπτώσεις μοιάζουν σε κάποια χαρακτηριστικά τους. Το «Υπάρχει μέλλον» είναι το δεύτερο μεγάλο κόμμα μετά το επίσης κεντρώο «Καντίμα» που φτιάχθηκε στο Ισραήλ μετά την αποχώρηση των χαρισματικών ηγετών απο την πολιτική σκηνή. Μοιάζει ακόμα και σήμερα κόμμα του ενός ανθρώπου, αν και στην πραγματικότητα έχει μεγάλη υποστήριξη από ειδικούς και στελέχη της ισραηλινής δημόσιας διοίκησης και οικονομίας. Το μεγάλο του όπλο -το επικοινωνιακό χάρισμα του Λαπίντ- οδήγησε σε εναν μηχανισμό με μικρό βάθος καθώς όλοι υποτάσσονται στην επικοινωνία. Ο Λαπίντ δοκίμασε το πείραμά του που αναμφισβήτητα χρειαζόταν η ισραηλινή κοινωνία στις βουλευτικές εκλογές. Παίρνοντας τη διαχείριση του υπουργείου Οικονομικών, έχει το μεγαλύτερο κόστος που δεν είναι εύκολο να εφαρμόσει όσα ευαγγελίσθηκε. Ο χρόνος θα δείξει αν το σημάδι του θα μείνει στην πολιτική της χώρας του.

Και ο Σταύρος Θεοδωράκης θα κριθεί, όπως κάθε πράγμα, από τη διάρκεια σε μια χώρα που η πολιτική μοιάζει με δρόμο εμποδίων. Από τη δυνατότητα να εμπνεύσει ένα «εμείς» και στην ομάδα «του Ποταμιού» και στην κοινωνία.