Σινεμά 2012: Ποιες ταινίες αγαπήσαμε και ποιες μισήσαμε

Πλήθος ταινιών και την χρονιά που πέρασε στα σινεμά.  Να όμως που το αδιαχώρητο των ταινιών α' προβολής ανά εβδομάδα στις αίθουσες (υπήρξαν και εβδομάδες με οκτώ ταινίες!) δεν βρήκε το αντίστοιχο αδιαχώρητο από τους θεατές στις ίδιες αίθουσες.  Και είναι φυσικό να συμβαίνει. Οπως εκατομμύριο φορές έχουμε πει. Οσο πιο πολλές οι ταινίες, τόσο το χειρότερο για τις ταινίες. Πάνε οι εποχές που ο κόσμος πήγαινε κάθε μέρα σινεμά, αυτό γίνεται πλέον μόνον στα φεστιβάλ ,άρα από φανατικούς σινεφίλ που όσο πάει και λιγοστεύουν. Ο μέσος θεατής κάνει πια αυστηρή επιλογή. Συνεπώς κάποιες ταινίες, καλές ίσως ταινίες, θα πεθάνουν. Να μην τα ξαναλέμε.
Η κρίση πάντως έδειξε για πρώτη χρονιά τα απειλητικά δόντια της ακόμα και στο φτηνό λαϊκό θέαμα που λέγεται κινηματογράφος. Κατακόρυφη η πτώση των εφετινών εισιτηρίων συγκριτικά με πέρσι και ήδη από τη νέα σεζόν, το φτηνό θέαμα πάει να γίνει ακόμη φτηνότερο. Πολλές αίθουσες αναγκάστηκαν να μειώσουν σημαντικά την τιμή του εισιτηρίου μπας και δουν άσπρη μέρα (ή για την ακρίβεια νύχτα). Τους το ευχόμαστε ολόψυχα.
Και όσον αφορά τον τελικό απολογισμό, ιδού τα δυο δεκάρια μας. Οι 10 που αγαπήσαμε και οι 10 που ξεχάσαμε:
ΟΙ 10 ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑΜΕ

«Ερωτας» (Γαλλία/ Αυστρία/ Γερμανία) του Μίχαελ Χάνεκε Ο πιο συναισθηματικός Μίχαελ Χάνεκε που έχω δει ποτέ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο αυστριακός σκηνοθέτης - χειρουργός απομακρύνεται από την γνώριμη αυστηρότητά του που σπάζει κόκαλα. Εδώ, ανιχνεύει την σχέση ενός ηλικιωμένου ζευγαριού στο σύγχρονο Παρίσι (Ζαν Λουί Τρεντινιάν- Εμανουέλ Ριβά) και για μια ακόμη φορά «παίζει» απροκάλυπτα με τις φοβίες μας γιατί είναι αδύνατον αυτή η ταινία να μην αγγίξει ακόμα και τον πιο κυνικό θεατή.  

Shame (Αγγλία) του Στιβ Μακ Κουίν Στον ρόλο ενός φαινομενικά καλοβαλμένου άντρα, ο οποίος είναι σε τέτοιο βαθμό εθισμένος στο σεξ που δεν απολαμβάνει τίποτε στην ζωή του, ο Μάικλ Φασμπέντερ πετυχαίνει την ανδρική ερμηνεία της χρονιάς. Ένα σπαραχτικό ανθρώπινο πορτρέτο αλλά και μια Νέα Υόρκη έτσι όπως ποτέ τα τελευταία χρόνια δεν έχει αποτυπώσει φακός στο σινεμά.

Τα χιόνια του Κιλιμάντζαρο (Γαλλία) του Ρομπέρ Γκεντικιάν Στη Μασσαλία των ημερών μας, ένας μεσήλικος λιμενεργάτης (Ζαν Πιέρ Νταρουσέν) χάνει την δουλειά του αλλά παρά τις διαρκείς αναποδιές που θα βρεθούν μπροστά του, αρνείται να χάσει και την αξιοπρέπειά του. Όπως και το «Λιμάνι της Χάβρης» του Ακι Καουρισμάκι (που λείπει από την λίστα γιατί διανεμήθηκε το 2011) έτσι και αυτή εδώ η ταινία είναι ένας ύμνος στις αξίες για τις οποίες χαίρομαι ακόμη που είμαι άνθρωπος.

Ο Καίσαρας πρέπει να πεθάνει (Ιταλία) των Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι Η Τέχνη αντιγράφει την ζωή ή το αντίθετο; Αιώνιο το ερώτημα, επανέρχεται για μια ακόμη φορά μπροστά μας μέσω αυτής της εξαιρετικής ταινίας των ηλικιωμένων ιταλών αδελφών οι οποίοι με αφορμή το ανέβασμα μιας παράστασης του «Ιουλίου Καίσαρα» από ιταλούς ισοβίτες στην φυλακή υψίστης ασφαλείας Ρεμπίμπια της Ρώμης, πλάθουν  έναν κόσμο που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον σου.Και μια πολύ μοντέρνα ταινία.

Οι άθικτοι (Γαλλία) των Ερίκ Τολεντανό, Ολιβιέ Νακάς Ενας μαύρος του παριζιάνικου περιθωρίου (Ομάρ Σι) γίνεται το δεξί χέρι ενός παράλυτου δισεκατομμυριούχου (Φρανσουά Κλουζέ) σε αυτήν την απίστευτα ευχάριστη κωμωδία που πολύ σύντομα κατορθώνει να ξεπεράσει το βασικότερο εμπόδιό της: ουδέποτε νιώθεις οίκτο για τον παράλυτο, όπως ακριβώς δεν νιώθει οίκτο γι' αυτόν ο μαύρος βοηθός, ο οποίος με το «πολιτικά ανορθόδοξο» στιλάκι του κερδίζει ολοσχερώς τον θεατή.

Skyfall (Αγγλία) του Σαμ Μέντες Ο καλύτερος Τζέιμς Μποντ μέχρι σήμερα. Ο πιο ευάλωτος αλλά και ο πιο φονικός. Ο πιο σκοτεινός αλλά και ο πιο φωτεινός. Ο πιο αστείος αλλά και ο πιο σοβαρός. Ο λιγότερο φανφαρόνος και ο λιγότερο θορυβώδης. Και με έναν έξοχο Χαβιέρ Μπαρδέμ σε ρόλο ευφυούς «κακού» με ομοφυλοφιλικές διαθέσεις (τέλειος όταν την «πέφτει» στον Μποντ). Για πρώτη φορά νιώθεις έναν σκηνοθέτη πίσω από την εικόνα.  

Το κυνήγι (Δανία) του Τόμας Βίντερμπεργκ Γνωρίζοντας ότι ο σκηνοθέτης της «Οικογενειακής γιορτής» είναι ένας δημιουργός που δεν μασά τα λόγια του, σύντομα αντιλαμβάνεσαι ότι οι δυο ώρες αυτής της ανατριχιαστικά αληθινής ταινίας θα είναι κυριολεκτικός εφιάλτης. Τόσο για τον κεντρικό ήρωα της ιστορίας, έναν παιδαγωγό (Μαντς Μίκελσεν) που κατηγορείται για παιδοφιλία όσο και για τον θεατή που ενώ δεν έχει ποτέ αμφιβολία για την αθωώτητά του τον παρακολουθεί να βασανίζεται, να περιφέρεται σαν ζόμπι, να μη μπορεί να κάνει απολύτως τίποτε για να αποδείξει ότι δεν είναι ελέφαντας.

Σώμα με σώμα (Γαλλία) του Ζακ Οντιάρ Ερμηνεία για Οσκαρ από την Μαριόν Κοτιγιάρ στον ρόλο της γυναίκας που χάνει τα πόδια της σε θαλάσσιο ατύχημα (της τα κόβει η φάλαινα την οποία εκπαιδεύει) αλλά παρ' όλ' αυτά δεν λέει να το βάλει κάτω. Η συγκλονιστική αυτή οδύσσεια της καθημερινότητας καταλήγει σε ένα οπτιμιστικό αλλά και πιστευτό σύνολο από έναν σπουδαίο σκηνοθέτη του σύγχρονου γαλλικού κινηματογράφου, γνωστού από την επιτυχία «Ο προφήτης». Επίσης, εξαιρετικά εφέ, σε ότι αφορά τα μεταλλικά πόδια της ηρωίδας. Δεν το πίστευα!

Αδικος κόσμος (Ελλάδα) του Φίλιππου Τσίτου Αποφασισμένος να πράττει πλέον με μόνο κριτήριο της συνείδησή του, ένας μεσήλικος αστυνομικός (Αντώνης Καφετζόπουλος) μπλέκει άθελά του σε μια υπόθεση φόνου και ανακαλύπτει τον έρωτα. Από την «Στρέλλα» του Πάνου Χ. Κούτρα είχα να δω ελληνική ταινία τόσο μερακλίδικα φτιαγμένη, μα και τόσο ανθρώπινη. Ούτε ένα αδιάφορο κάδρο, ούτε μισή περιττή λέξη, κάθε τι στην ταινία είναι βαλμένο με επιστημονική ακρίβεια αλλά και αγάπη, αλφαδιασμένο κάτω από το μικροσκόπιο ενός πολύ ευαίσθητου σκηνοθέτη.

Μεσοτοιχίες (Αργεντινή) του Γκουστάβο Ταρέτο Μια γλυκύτατη έκπληξη από την μακρινή Αργεντινή, τα παράλληλα πορτρέτα δυο μοναχικών νέων  του Μπουένος Αϊρες (Χαβιέρ Δρόλας, Πιλάρ Λόπεζ ντε Αγιάλα) που αναζητούν την αγκαλιά που τους ταιριάζει σε μια πόλη «ηθικής και οικοδομικής ακαταστασίας» όπως ακούμε σε κάποια σκηνή της ταινίας. Με την ματιά του στραμμένη σε παλιές  κλασικές αξίες όπως το «Μανχάταν» του Γούντι Αλεν ο Ταρέτο έφτιαξε μια μοντέρνα ταινία σπάνιας ευαισθησίας που με φίνο τρόπο μπορεί να σου φτιάξει την διάθεση προσφέροντας με γενναιοδωρία το χαμόγελο.
------------------------------------------------------------
ΟΙ 10 ΠΟΥ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΑΝ

John Carter (ΗΠΑ) του Αντριου Στάντον Αν υπήρχε Οσκαρ κιτσαρέλας αυτό το τερατούργημα στο οποίο περιφέρονται διαρκώς κακάσχημα εξωγήινα όντα που θυμίζουν μεταλλαγμένα γιγαντιαία Μάπετς, θα το' παιρνε με το σπαθί του! Στη μέση ο Τέιλορ Κιτς χοροπηδά από το ένα σύμπαν στο άλλο, από το ένα κινηματογραφικό είδος στο άλλο, χωρίς ποτέ να καταλαβαίνεις τον λόγο. Οσο σκέφτομαι ότι ο ίδιος σκηνοθέτης έχει γυρίσει το αριστουργηματικό «WALL- E» της Pixar τόσο πιο πολύ στενοχωριέμαι!

Battleship: Η ναυμαχία (ΗΠΑ) του Πίτερ Μπεργκ Το «Περλ Χάρμπορ» διασταυρώνεται με την «Αλίκη στο Ναυτικό» σε ένα υψηλού προϋπολογισμού όργιο κουταμάρας, σύμφωνα με το οποίο οι εξωγήινοι κάνουν λαμπόγυαλο το Πολεμικό Ναυτικό στην Χαβάη και η Αμερική παίρνει το αίμα της πίσω με την βοήθεια α) του θεού, β) ενός αξιωματικού με i.q. υπό του μηδενός (πάλι ο Τέιλορ Κιτς) που τα' χει με την κόρη του διοικητή (Λίαμ Νίσον ως Λάμπρος Κωνσταντάρας) και γ) ενός ευφυούς… ιάπωνα. Θέλετε κι άλλα; Είναι βασισμένο σε videogame.

Αγριότητα (ΗΠΑ) του Ολιβερ Στόουν Τίποτε παραπάνω από ένα ενοχλητικό και εξαιρετικά θορυβώδες πιστολίδι διαρκείας με την υπογραφή ενός μεγάλοπυ σκηνοθέτη. Εδώ, δυο φίλοι καλλιεργητές χόρτου στο Λος Αντζελες (ο Ααρον Τζόνσον και ξανά ο Τέιλορ Κιτς!) έρχονται αντιμέτωποι με τον στρατό μιας μεξικάνας αυτοκράτειρας των ναρκωτικών (Σάλμα Χάγιεκ) η οποία έχει απαγάγει το κορίτσι τους (Μπλέικ Λάιβλι). Ο Στόουν κινηματογραφεί δεξιοτεχνικά μια σαλάτα βαρβαροτήτων σε μια ταινία που αδικεί το μέγεθός του.

Προμηθέας (ΗΠΑ) του Ρίντλεϊ Σκοτ Μου ήταν αδύνατον να χωνέψω αυτήν την άνευ λόγου «επιστροφή» του σπουδαίου κινηματογραφιστή Ρίντλεϊ Σκοτ στο αριστουργηματικό «Αλιεν» του ιδίου, χωρίς εν τέλει να έχει κάτι καινούργιο να πει. Ο «Προμηθέας» είναι μια καλοφτιαγμένη  ρέπλικα του «Αλιεν» και ο μόνος λόγος ύπαρξής του ενδεχομένως να ήταν η ανάγκη του Σκοτ να παίξει με τον τρόμο στο σύστημα 3D κάτι που δεν μου είπε απολύτως τίποτε. Στα καλά στοιχεία αυτής της άρρυθμης ταινίας, η παρουσία του Μάικλ Φασμπέντερ στον ρόλο ενός ρομπότ που μιμείται τον Πίτερ Ο' Τούλ στον «Λόρενς της Αραβίας».

Ροκ για πάντα (ΗΠΑ) του Ανταμ Σάνκμαν Αχαρη απόπειρα καυτηριασμού της αμερικανικής ποπ υποκουλτούρας της δεκαετίας του 1980, μέσα από την αξιοποίηση όλων εκείνων των στοιχείων για τα οποία προτιμώ να μην την θυμάμαι καθόλου. Κακή αισθητική σε κακές ταινίες με κακές ερμηνείες, κακό ρουχισμό και ξενέρωτα τραγούδια μέτριων συγκροτημάτων της μιας επιτυχίας. Ο Ανταμ Σάνκμαν κοπιάρει το μοτίβο των περισσότερων τινέιτζερ κωμωδιών εκείνης της εποχής και το αποτέλεσμα είναι ένας σιδηρόδρομος βλακείας που ή τον αντέχεις ή όχι. Προφανώς, με μένα συνέβη το δεύτερο.

17 κορίτσια των αδελφών (Γαλλία) Ντελφίν και Μυριέλ Κουλέν Σε ένα χωριό της γαλλικής Βρετάνης, οι έφηβες βρίσκουν στην εγκυμοσύνη το… αντίδοτο για την ανία τους. Πρόκειται για μια αληθινή ιστορία που συνέβη στην Αμερική αλλά που οι αδελφές Κουλέν χειρίζονται με ανία αντίστοιχη των κοριτσιών. Ως ανορθόδοξο συμβάν προκαλεί την περιέργεια αλλά ως ταινία μυθοπλασίας τα «17 κορίτσια» είναι άδεια από συναίσθημα. Θα μπορούσε να είχε γίνει ένα πολύ καλό, αποστασιοποιημένο ντοκιμαντέρ

J.A.C.E. (Ελλάδα) του Μενέλαου Καραμαγγιώλη Η οδύσσεια ενός ξεριζωμένου από την Αλβανία που καταλήγει στην Αθήνα έρμαιο δεκάδων προσώπων που μπαινοβγαίνουν όποτε θέλουν στην ιστορία. Κυριολεκτικά μια ταινία - λαϊκή αγορά φτιαγμένη από έναν σκηνοθέτη που θαρρείς ότι θα ήθελε να είναι και Φώσκολος και Αλμοδόβαρ και Γουόνγκ Καρ Βάι μαζί. Εν τέλει δεν είναι παρά ο Μενέλαος Καραμαγγιώλης.  

Cloud Atlas (ΗΠΑ/ Γερμανία) των Λάνα και Αντι Γουατσόφσκι, Τομ Τίκβερ Υπερβολή, σπατάλη, χάος και απαξία σε οτιδήποτε έχει σχέση με την έννοια νόημα. Εένας δαίδαλος από το σημείο μηδέν ως το άπειρον, ένα μίξερ κινηματογραφικών ειδών, γκροτέσκου μακιγιάζ και αυτονόητων φράσεων που ποζάρουν ως πρωτότυπες («Οι αδύναμοι είναι κρέας που το τρώνε οι δυνατοί»). Σαν να βλέπεις την «Μελωδία  της ευτυχίας» με την Τζούλι Αντριους σε LSD «ταξίδι».

Holy Motors (Γαλλία) του Λεός Λαράξ Κλασική περίπτωση ταινίας που την βλέπεις και ή φρικάρεις ή εκστασιάζεσαι. Με βρήκε στην κατηγορία των φρικαρισμένων. Καμία αντίρρηση για την εικαστική αρτιότητα και τις εμπνευσμένες εικόνες του Λεός Καράξ, όμως πρόκειται για έναν σκηνοθέτη που έχει ξεφύγει τελείως οπότε αυτό το ψυχεδελικό ταξίδι «μεταμόρφωσης» στην Σύγχρονη Μεγαλούπολη να καταντά γελοίο μέσα στην σοβαροφάνειά του.

Magic Mike (ΗΠΑ) του Στίβεν Σόντερμπεργκ Κουραστική, ψευδοσινεφίλ περιήγηση στον κόσμο των ανδρικών στριπτιζάδικων του σύγχρονου Μαϊάμι, μια ταινία φουσκωμένη μέχρι σκασμού από τα αναβολικά και τους ανόητους διάλογους. Παρά την παρουσία του Στίβεν Σόντερμπεργκ στην σκηνοθεσία, αδυνατεί να ξεφύγει έστω και λίγο από την προβλέψιμη  περιγραφή ηδονοβλεπτικών καταστάσεων οι οποίες έτσι κι αλλιώς εξαντλούνται σύντομα μέσα από το απλανές βλέμμα της κοιμισμένης αγελάδας του πρωταγωνιστή της Τσάνινγκ Τέιτουμ.

Από ΤΟ ΒΗΜΑ