Οι φόροι βλάπτουν σοβαρά την ελληνική οικονομία

Του Σταμάτη Ζαχαρού

Αν δούμε όσα συνέβησαν στη χώρα κατά τη «μνημονιακή» περίοδο με μια πιο ψύχραιμη ματιά που μας επιτρέπει η –μικρή έστω– χρονική απόσταση από τις εξελίξεις, θα διαπιστώσουμε δυο πράγματα. Πρώτον οι κυβερνήσεις διαχρονικά απέτυχαν ή απέφυγαν να μεταρρυθμίσουν την οικονομία και δεύτερον απάντησαν στις πιέσεις της τρόικας αντικαθιστώντας με κάθε ευκαιρία τις προτεινόμενες αλλαγές με φόρους. 

Αρχικά η πρακτική αυτή γινόταν αποδεκτή από τους δανειστές διότι πετύχαινε ταυτόχρονα την ποθητή «εσωτερική υποτίμηση» και διασφάλιζε τους προβλεπόμενους πόρους για την αποπληρωμή των δανείων. Τουλάχιστον στα χαρτιά. Στο μυαλό των δανειστών, η μεταρρύθμιση της οικονομίας σε συνδυασμό με την λελογισμένη αύξηση των φόρων θα είχε ένα ευεργετικό αποτέλεσμα για τα δημόσια οικονομικά. 

Στην πράξη όμως αποδείχτηκε ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Η ελληνική οικονομία τρία χρόνια μετά τη σύναψη του μνημονίου, παρουσιάζει ακόμη σοβαρότατες στρεβλώσεις ενώ επιπρόσθετα (και παρά τη μείωση του εργατικού κόστους) είναι λιγότερο ανταγωνιστική. Οι φόροι επιβάρυναν απλώς τις τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών που ενδεχομένως εμπεριέχουν ενώ είναι πλέον σαφές ότι η φοροδοτική ικανότητα ιδιωτών και επιχειρήσεων έχει σχεδόν εξαντληθεί. 

Οι κυβερνήσεις όμως διατήρησαν τις στρεβλώσεις και το παράκαναν με τους φόρους, δημιουργώντας ένα σπιράλ θανάτου για την ανάπτυξη. Οι υγιείς δυνάμεις της οικονομίας επιφορτίστηκαν να σηκώσουν όλο το φοροδοτικό βάρος ενώ όσοι κινούταν στη ζώνη της παραοικονομίας είχαν ένα επιπλέον κίνητρο να συνεχίσουν. Ο (νόμιμος) επιχειρηματικός κόσμος αναζητά τρόπους επιβίωσης και αντανακλαστικά συρρικνώνεται, μαζί με τα έσοδα του κράτους.

Είναι πλέον σαφές στο εξωτερικό ότι όσους νέους φόρους και αν ψηφίσει η Βουλή των Ελλήνων, το αποτέλεσμα θα είναι πενιχρό. Αν όχι αρνητικό, όπως είδαμε να συμβαίνει στην περίπτωση της εξίσωσης του φόρου στα καύσιμα. Προφανώς το γνωρίζουν και ο Πρωθυπουργός και ο Γιάννης Στουρνάρας αλλά οι συσσωρευμένοι σκελετοί του Προγράμματος, καθιστούν πλέον το έργο τους εξαιρετικά περίπλοκο.

Με την πρόταση του «αντιμνημονιακού μετώπου» για επιστροφή μισθών και φόρων στα επίπεδα του 2009 να είναι πρακτικά και ηθικά (καθώς το πρότερο σύστημα κάθε άλλο παρά δίκαιο ήταν) ανεφάρμοστη, λίγα πράγματα μπορεί να κάνει κανείς για να επαναφέρει τη χώρα σε μια βιώσιμη πορεία.

Κατ’ αρχάς να επισπεύσει τις μεταρρυθμίσεις που χρονίζουν για να τονώσει (μέσω αυτών) την ανταγωνιστικότητα προϊόντων και υπηρεσιών. Οι Fund managers ανησυχούν περισσότερο για τις συνεχείς μεταβολές στους κανόνες ή τη γραφειοκρατία απ’ ό,τι για τη νομισματική σταθερότητα. Επίσης να δώσει κίνητρα στη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις ώστε να βγουν απ’ την αμυντική στάση στην οποία βρίσκονται και να πρωταγωνιστήσουν στις αναπτυξιακές εξελίξεις. 

Τα κίνητρα αυτά μπορεί να είναι και φορολογικά. Είναι προφανές ότι όλοι οι φόροι δεν μπορούν να πέσουν στα προ μνημονίου επίπεδα αλλά στοχευμένες παρεμβάσεις μπορούν να έχουν ουσιαστικά και πολλαπλασιαστικά  αποτελέσματα. Δείτε για παράδειγμα την αγορά ακινήτων όπου η υπερφορολόγηση κάνει όσους έχουν ακίνητα στην κατοχή τους να θέλουν να τα πουλήσουν αλλά κανείς να μη θέλει να αγοράσει τίποτε. 

Η πορεία που ακολουθεί η Ελλάδα εκτός από μακρά και επίπονη είναι επίσης και κοντόφθαλμη. Ακόμη και αν η σκληρή λιτότητα εφαρμοστεί αποτελεσματικά και μπορέσει κάποτε η χώρα να ξεχρεώσει, αυτό που θα έχει απομείνει θα είναι μια διαλυμένη παραγωγικά κοινωνία. Τα κεφάλαια θα έχουν κατευθυνθεί έξω, ακολουθώντας την ίδια πορεία με τα «καλά μυαλά». 

Πηγή:www.capital.gr