Πως ετοιμάζονται τα «funds» για να αγοράσουν «Ελλάδα» με στόχο 50 δις

Το ζήτημα της δημιουργίας του συγκεκριμένου Ταμείου δεν αποτελεί καινούργια ιδέες, ούτε βέβαια και η πρόθεση των πιστωτών να αποκτήσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο έλεγχο σε αυτό.

*Του Νίκου Χρυσικόπουλου στο Capital. gr

Ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Martin Schulz μόλις προ ημερών είχε αναφέρει πως ο Jean-Claude Junker, νυν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχε προτείνει την ίδρυση του εν λόγω ταμείου το 2010. Σύνδεσης, όμως υπήρξε και με παλαιότερο σχέδιο της εταιρείας συμβούλων Roland Berger και, πιο παλιά, με πρόταση που είχε καταθέσει μεγάλος αμερικανικός οίκος στην ελληνική κυβέρνηση.

Σύμφωνα με το ανακοινωθέν που ακολούθησε της ολοκλήρωσης της Συνόδου Κορυφής " πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία της Ελλάδας (σχεδόν 50 δισ. ευρώ) θα μεταφερθούν σε έναν υπάρχον εξωτερικό και ανεξάρτητο ταμείο.... για να ιδιωτικοποιηθούν σε βάθος χρόνου και να μειωθεί το χρέος”. Πρακτικά, οτιδήποτε κυριότητας ελληνικού Δημοσίου μπορεί να πουληθεί για να μειωθεί το χρέος, θα περάσει στον έλεγχο του νέου υπερ-Ταμείου: το χαρτο φυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ, ακίνητα του Δημοσίου, άλλες κρατικές επιχειρήσεις, μελλοντικά έσοδα από τους υδρογονάνθρακες, θυγατρικές και ακίνητα τραπεζών, τραπεζικές μετοχές κ.α.

Ωστόσο, δεν πρόκειται για "καινούργια" 50 δισ. ευρώ. Στο Ταμείο θα περάσουν 25 δισ. ευρώ από την επανάκτηση των δημόσιων μετοχών των τραπεζών και άλλα 25 δισ. από ελληνικά assets σε βάθος 30ετίας, συνεπώς το σκέλος της "άμεσης” συμμετοχής του δημοσίου είναι 25 δισ. ευρώ. Επιπλέον από αυτά τα 25 δισ ευρώ, ποσό 12,5 δισ. ευρώ θα αξιοποιηθεί για την αποπληρωμή και τη μείωση του δημόσιου χρέους της χώρας και τα υπόλοιπα 12,5 δισ. ευρώ θα "επιστρέψουν" για αναπτυξιακούς σκοπούς.

Ακόμη και έτσι όμως, ο πήχης έχει τοποθετηθεί πολύ ψηλά και απαιτείται η πώληση ενός πραγματικά πολύ μεγάλου αριθμού κρατικών assets για να επιτευχθεί ο στόχος που έχει τεθεί. Στο επίκεντρο της κριτικής βρίσκεται η αξία των προς παραχώρηση στοιχείων: τόσο στο εσωτερικό, όσο και εκτός Ελλάδας πολλοί είναι οι ανεξάρτητοι παρατηρητές που εκτιμούν πως το ποσό που απαιτείται να συγκεντρωθεί είναι υπερβολικό επειδή τα προς ιδιωτικοποίηση περιουσιακά στοιχεία κοστίζουν πλέον πολύ λιγότερο. Κατά συνέπεια, το "ξεπούλημα" στο οποίο τόσο εύκολα πολλοί αναφέρονταν μέχρι πρόσφατα, τώρα μπορεί να γίνει πράξη, ως μια "αυτοεκπληρούμενη προφητεία".

Μόλις προ ημερών Richard Koo, chief economist της Nomura ανέφερε σε σημείωμά του προς τους πελάτες του οίκου πως παρατηρείς πολλές ομοιότητες μεταξύ της Ελλάδας και της Ανατολικής Γερμανίας στο κομμάτι των ιδιωτικοποιήσεων και παράλληλα μέμφεται τους πιστωτές για το ότι η συμφωνία με την Ελλάδα βασίστηκε σε υπερβολικά μη ρεαλιστικούς στόχους.

Ο Koo αναφέρει πως η ΕΕ και το ΔΝΤ ελπίζουν πως η Ελλάδα θα μπει σε μια εποχή ιδιωτικοποιήσεων αντίστοιχη της εποχής Θάτσερ, όμως έχουν υπερεκτιμήσει αρκετούς παράγοντες με αποτέλεσμα η όλη διαδικασία και το πιθανότερο αποτέλεσμα να είναι πιο κοντά στο τι έγινε στην Ανατολική Γερμανία στις αρχές του 1990. Τότε, με την πτώση του Τείχους, δημιουργήθηκε ο Οργανισμός Τreuhand για την αποκρατικοποίηση της περιουσίας του ανατολικού κράτος στο πλαίσιο της ενοποίησης των δύο οικονομικών. Το αποτέλεσμα ακόμη και σήμερα διχάζει καθώς σύμφωνα με τους επικριτές του υπήρξαν πολλές ηχηρές περιπτώσεις πραγματικού ξεπουλήματος κρατικής περιουσίας και εκτίναξη της ανεργίας, όμως οι υπέρμαχοι του σχεδίου υποστήριξαν πως αν δεν γίνονταν αυτές οι αποκρατικοποιήσεις, οι απώλειες θα ήταν πολύ πιο σημαντικές σε εργατικό δυναμικό και η οικονομική ανάκαμψη πιο αργή.

Σύμφωνα, βέβαια, με όσα αναφέρθηκαν μετά τη Σύνοδο Κορυφής που επισημοποίησε τη σύσταση του Ταμείου, η δημιουργία του "θα επιτρέπει να μην ξεπουλιούνται τα ελληνικά assets, όπως και να μην πωλούνται σε οποιονδήποτε και με οποιοδήποτε τίμημα".

Ta funds

Επιστρέφοντας στο σήμερα, το ζήτημα του υπερ-Ταμείου (με έδρα την Αθήνα και όχι το Λουξεμβούργο) για την Ελλάδα έχει ήδη συγκεντρώσει την προσοχή των ξένων επενδυτικών κεφαλαίων που βλέπουν τώρα μια νέα ευκαιρία να συμμετέχουν σε ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που θα πραγματοποιηθεί υπό νέο καθεστώς.

Υπάρχουν assets για όλους: λιμάνια, σιδηρόδρομοι, εταιρείες υποδομών, κοινής ωφελείας, ενέργειας, ακίνητη περιουσία, τράπεζες, η λίστα είναι, θεωρητικά, πολύ μεγάλη. Ανεξαρτήτως κατά πόσον, ποιες και υπό ποιους όρους τελικά θα υλοποιηθούν αυτές οι ιδιωτικοποιήσεις, συγκεκριμένοι διαγωνισμοί θα δώσουν δείγμα γραφής.

Το μεγάλο "στοίχημα” αποτελεί ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιά. Η επανεκκίνηση του διαγωνισμού στον οποίο παραμένουν ζωηρά ενδιαφερόμενοι η Cosco και η Maersk, προβλέπει την πώληση αρχικά του 51% του ΟΛΠ, με σταδιακή διάθεση του υπόλοιπου 16,7% σε βάθος πενταετίας. Η πώληση του δεύτερου πακέτου μετοχών θα διατεθεί στον ιδιώτη υπό την προϋπόθεση της δημιουργίας επενδύσεων ύψους 300 εκατ. ευρώ. Ερώτημα αποτελεί η διαδικασία και το τίμημα σειράς εταιρειών που συνεχίζουν να αποτελούν "ταμπού” για μέλη της κυβέρνησης και τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως οι εταιρείες ύδρευσης και ο ΑΔΜΗΕ. Να σημειωθεί, τέλος, πως όσοι διαγωνισμοί του ΤΑΙΠΕΔ βρίσκονται σε εξέλιξη καθώς και οι ολοκληρωμένοι αλλά όχι συμβασιοποιημένοι, προχωρούν κανονικά.