Μασσαλία: Από το παλιό λιμάνι ανακάλυψη των Ελλήνων ως τους πύργους, τα παλάτια, την ψηλότερη Παναγία

Οι Γάλλοι αλλά και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι μοιάζουν να συμφιλιώθηκαν επιτέλους με τον ανεξάρτητο επί αιώνες χαρακτήρα της, την εξωτική της πλευρά λόγω των φυλών της Μεσογείου που την κατοικούν και, βέβαια, με τον εντελώς μεσογειακό τρόπο ζωής της, που θέλουν όλοι τώρα να εκμεταλλευτούν.

Πολυπολιτισμική ή κράτος εν κράτει -όπως επί αιώνες ήταν-, βρίσκεται φέτος στην κορυφή του διεθνούς ενδιαφέροντος, ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, με ατελείωτες εκδηλώσεις και ολοκαίνουργιες υποδομές. Εδώ και δέκα χρόνια, άλλωστε, τη χαρακτηρίζει ένας κατασκευαστικός οργασμός.

Στο πλαίσιο ανασυγκρότησης της πόλης με το σχέδιο «Euro Μéditerranée», η πόλη-λιμάνι μετατράπηκε στο μεγαλύτερο εργοτάξιο της Ευρώπης, όμοιο του οποίου είχαν να δουν οι Γάλλοι από τον 19ο αιώνα, όταν κατασκεύαζαν στο Παρίσι τις μεγάλες λεωφόρους. 

Ολοι και όλα τρέχουν προς μία κατεύθυνση: να της χαρίσουν την παλιά της λάμψη, τον αρχικό της ρόλο – εμπορικό κέντρο της Μεσογείου και σταυροδρόμι των λαών της.

Και πλέον είναι πέρα για πέρα αγνώριστη. Φτωχογειτονιές αναβαθμίστηκαν και είναι τα πιο in σημεία της πόλης, ενώ άλλες, στην περιφέρειά της, μοιάζουν σαν να ξεφύτρωσαν σε χρόνο μηδέν. Ιστορικές πλατείες, μπουλβάρ με θέατρα, δημόσια κτίρια και αρχοντικά έχουν υποστεί γενναίο λίφτινγκ. 

Οι δρόμοι απέκτησαν στυλ και κοσμοπολίτικο χαρακτήρα, με πολυτελή καταστήματα και καφέ, ενώ παλιά πάρκινγκ και εμπορικοί σιδηροδρομικοί σταθμοί εξαφανίστηκαν και έγιναν… πάρκα!

Πρώην βιομηχανικά κτίρια κάνουν εξίσου αισθητή αυτή την αλλαγή: από παλιά σιλό και καπνεργοστάσια μέχρι λιμενικές αποθήκες και βιοτεχνίες σαπουνιού, όλα μεταμορφώθηκαν -ως διά μαγείας- σε πολιτιστικά και εμπορικά κέντρα, έδρες φεστιβάλ κ.λπ.

Τίποτε δεν πήγε χαμένο. Οσο για τα μουσεία, από 7 που ήταν το 1979 έγιναν 17! Το δε τραμ, από το 2011 που μπήκε στη ζωή της Μασσαλίας, διευκολύνει τις μετακινήσεις προς όλα τα αξιοθέατα.

Στην περιοχή του εμπορικού λιμανιού γύρω από την παλιά συνοικία της Joliette -εκείνη των εύπορων κατοίκων του 17ου αιώνα- αντικρίζει κανείς μια εντελώς διαφορετική εικόνα:

Σε μια ακτίνα 2 – 3 χλμ. της ακτής δεσπόζουν υπερσύγχρονα κτίρια, με κορυφαίο τον γυάλινο πύργο CMA CGM -έδρα μιας από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες στον κόσμο-, που σηματοδοτεί τη νέα εποχή.

Με ορίζοντα το 2030, όταν όλα τα ημιτελή σήμερα έργα θα έχουν ολοκληρωθεί, το λιμάνι δεν θα θυμίζει τίποτα -όπως πολλοί λένε- από την «εργατούπολη του παρελθόντος».

ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΛΙΜΑΝΙ
Ολα αρχίζουν από το παλιό λιμάνι, όπου βρίσκεται η σύγχρονη μαρίνα, αλλά και τα υπέροχα φρούρια του Αγίου Ιωάννη και του Αγίου Νικολάου στην είσοδο.

Αγίος Ιωάννης

Από εδώ ξεκινούν διαδρομές προς πάσα κατεύθυνση -προς τα νησιά αλλά και την παραλιακή λεωφόρο της Corniche-, τα καφέ, όπου θα μείνετε ώρες απλώς χαζεύοντας, τα παλιά καλά ξενοδοχεία. Και όλα έχουν θέα τον τρισδιάστατο ορίζοντα της Μεσογείου. Εδώ βρίσκονται και οι αγορές και οι ψαραγορές με τη γνωστή τους φασαρία, τα εστιατόρια με τους υπέροχους μεζέδες 

H παλαιότερη περιοχή της Γαλλίας, είναι η πιο όμορφη και ατμοσφαιρική από τις 16 γειτονιές της Μασσαλίας και κυρίως μία από τις πιο εμβληματικές περιοχές για εμάς τους Ελληνες στη Μεσόγειο.

Βρισκόμαστε, άλλωστε, στο σημείο όπου μια ωραία μέρα του 6ου αιώνα π.Χ. ένας μικρός στολίσκος αποίκων από τη μακρινή Φώκαια -τη βορειότερη των ιωνικών πόλεων- έμπαινε στον ήσυχο κόλπο του Λακυδώνος, τότε, ιδρύοντας τη σημαντικότερη αποικία στη δυτική Μεσόγειο κατά μήκος του βόρειου τμήματος της ακτής, όπως και πολλές άλλες -κοσμοπολίτικες σήμερα- πόλεις στις ακτές της νότιας Γαλλίας, σαν τη Νίκαια και την Αντίμπ.

Panier

Το Panier, που σημαίνει «καλάθι», είναι η παλιότερη γειτονιά της Μασσαλίας, ένα βήμα από τη μαρίνα. Η τυπική φτωχογειτονιά της πόλης, με τα χρωματιστά σπίτια των ψαράδων, τις μεσογειακές μυρωδιές και τους κάθε λογής βιοπαλαιστές. 

Το must της Μασσαλίας σήμερα, γεμάτο καφέ, γκαλερί και εστιατόρια όπου, κάτω από τις σειρές με τα ασπρόρουχα και τις φρεσκοπλυμένες μπουγάδες που στεγνώνει ο βορειοδυτικός μιστράλ, αχνίζουν στο τσουκάλι οι μπουγιαμπέσες (κάτι σαν εθνικό πιάτο της Μασσαλίας).

Στην άκρη του παλιού λιμανιού θα δείτε επίσης το ολοκαίνουργιο Μουσείο των Ευρωπαϊκών και Μεσογειακών Πολιτισμών (MuCEM), το σημαντικότερο στο είδος του στην Ευρώπη. Πρόκειται για υπερσύγχρονο κτίσμα του Γαλλοαλγερινού αρχιτέκτονα R. Ricciotti, τα εγκαίνια του οποίου εγιναν το 2012 

MuCEM

Πολύ κοντά, το CEREM είναι το επίσης καινούργιο πολιτιστικό κέντρο της Μεσογείου (Centre regional de la Méditerranée), μια «πανηγυρική» συγκέντρωση των λαών, αλλά και όλου του πλούτου της μεγάλης θαλάσσιας λεκάνης.

Το Vieille charité, πιο πίσω από τη γειτονιά του Panier, είναι ίσως το ωραιότερο κτίριο της πόλης, παλιό άσυλο του 1671, σκοπός του οποίου ήταν να στεγάσει κόσμο από την επαρχία. Σήμερα έχει μετατραπεί σε μουσείο, όπου εκτίθενται αρχαία αιγυπτιακά αντικείμενα, έργα από την Αφρική και την Ωκεανία, ενώ φιλοξενεί και μια ενδιαφέρουσα συλλογή με αρχαία ελληνικά αντικείμενα.

Notre Dame-de-la Garde

Η βασιλική της Notre Dame-de-la Garde δεσπόζει στην κορυφή της πόλης, σε ρόλο τοποτηρητή, εδώ και δύο αιώνες. Το πιο μεγάλο ενδιαφέρον εδώ είναι η ασύλληπτη θέα προς τη θάλασσα. Αλλά και η βασιλική St. Victor, «το κλειδί της Μασσαλίας» όπως ονόμαζαν την παμπάλαια αυτή εκκλησία του 5ου αιώνα μ.Χ., που ξαναχτίστηκε το 1140 από ντόπιους, θυμίζει φρούριο και υπήρξε το λίκνο του χριστιανισμού στην περιοχή.

Στα υπόλοιπα αξιοθέατα, το ανάκτορο του Φάρου, που κατασκευάστηκε από τον Ναπολέοντα ΙΙΙ για την αυτοκράτειρα Ευγενία, είναι ένα πανέμορφο παλάτι στην άκρη του παλιού λιμανιού. Μπορείτε να επισκεφτείτε μόνο τον κήπο του, που μοιάζει μαγικός ειδικά τη στιγμή που ο ήλιος χάνεται στη θάλασσα, για όσους βρεθείτε εκεί το δειλινό.

Το επιβλητικό ανάκτορο Longchamp του 1860, στο ύψωμα ανατολικότερα μέσα στην πόλη, είναι πλήρως ανακαινισμένο και φιλοξενεί τα μουσεία Καλών Τεχνών και Φυσικής Ιστορίας. Στον παραδεισένιο κήπο και αυτού του ανακτόρου θα περάσετε αξέχαστες στιγμές, βλέποντας τη θάλασσα και τα φεστιβάλ!

Επιμέλεια: Ειρήνη Νικολοπούλου