Αντι Γουόρχολ: Ο θρυλικός βασιλιάς της pop τέχνης θα γιόρταζε τα 89, πέθανε σε επέμβαση ρουτίνας για χολή μόλις 58

Ο Αμερικάνος καλλιτέχνης γεννήθηκε στις 6 Αυγούστου 1928 στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβανία και πέθανε το Φεβρουάριου του 1987, στην πόλη της Νέα Υόρκης, μετά από επιπλοκές κατά τη διάρκεια επέμβασης αφαίρεσης της χολής του.

Λίγα χρόνια πριν από τον αιφνίδιο θάνατό του το 1987, ο Αντι Γούρχολ δήλωνε, «όταν πεθάνω δεν θέλω να μείνει κανένα ίχνος μου. Δεν θέλω να αφήσω τίποτα πίσω. Θέλω ο «μηχανισμός» μου να σβήσει». Το μόνο σίγουρο όμως είναι ότι ειδικά στην πόλη όπου έζησε ο καλλιτέχνης τα ίχνη του βρίσκονται παντού.

Photo via moma.org

Photo via christies.com

Στους δρόμους της Νέας Υόρκης σε καταστήματα με σουβενίρ, πουλιούνται κούπες και τι-σερτ με τις κονσέρβες της σούπας Campbell και τα μπουκάλια της Coca Cola – από τα πρώτα σχέδια του Γουόρχολ που έκαναν το άστρο του να εκτιναχθεί στον γαλαξία της ποπ αρτ- ρολόγια Seiko με τη μπανάνα που σχεδιάστηκε για το εξώφυλλο του δίσκου Velvet Underground αλλά και φορέματα Pepe Jeans με τα χείλη της Μέριλιν Μονρόε, όπως αναφέρει το kikitriantafylli.wordpress.com.

Στη Νέα Υόρκη, αρώματα, πιάτα, καπέλα, τσάντες, αθλητικά παπούτσια, θήκες για το i-Phone, κουτιά με σοκολατάκια, χαρτικά αλλά και εξώφυλλα βιβλίων, τίτλοι εφημερίδων, διαφημίσεις, διαπνέονται από το πνεύμα του Γούρχολ. Ακόμη και ένα (ασημί) άγαλμά του είναι θρονιασμένο στην πλατεία Union Square, ανάμεσα στα αγάλματα του πρώτου Προέδρου των ΗΠΑ Τζορτζ Ουάσινγκτον και του Μαχάτμα Γκάντι.

Κάθε πτυχή του έργου του έχει βρει τους οπαδούς της αφού ο πορτρετίστας των διασήμων και ζωγράφος της καθημερινότητας, του μπανάλ, του θανάτου και της καταστροφής έχει επηρεάσει σύγχρονούς του όπως οι Γερμανοί Γκέρχαρντ Ρίχτερ και Χανς Χάακε αλλά και τα τρομερά παιδιά της επόμενης γενιάς, Τζεφ Κουνς, Ντάμιεν Χιρστ, Αϊ Γουέι Γουέι, Τσακ Κλόουζ, Σίντι Σέρμαν.

Photo via tate.org

Αφετηρία του ήταν οι εφαρμοσμένες τέχνες. Από τη διαφήμιση ο Γουόρχολ θα περάσει στη ζωγραφική με έναν τρόπο εντελώς ανατρεπτικό. Διαθέτει μια εξαιρετική ικανότητα να οσφραίνεται τα αιτήματα της εποχής του όμως πέρα από τα θέματα που επιλέγει, θα κάνει άνω κάτω όλους τους κώδικες της τέχνης.

Παράγει μαζικά, επιτηδευμένα κοινότοπες αναπαραστάσεις καταναλωτικών προϊόντων και προσωπογραφίες διασημοτήτων –μεταξύ άλλων του Ελβις Πρίσλεϊ και της Μέριλιν Μονρόε αλλά και συνολικά 302 πορτρέτα της Τζάκι Κέννεντι και 200 του Μάο Τσε Τουνγκ – με φανταχτερά χρώματα, παρεμβαίνει εικαστικά σε μεταξοτυπίες.

Liz Taylor

Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 είναι ήδη διάσημος -αν και οι σύγχρονοί του εκπρόσωποι της μοντέρνας τέχνης δεν αναγνωρίζουν την αξία του- και η επιρροή του σε άλλους καλλιτέχνες είναι ήδη εμφανής. Όμως δεν μένει μόνο στη ζωγραφική.

Παθιασμένος με την εικόνα και τη διατήρησή της μέρα νύχτα φωτογραφίζει ότι υπάρχει γύρω του –έχουν καταγραφεί περισσότερα από 60.000 στιγμιότυπα τα οποία έχει τραβήξει ο ίδιος- κινηματογραφεί τους επισκέπτες του ατελιέ –θεωρείται μάλιστα ότι άνοιξε το δρόμο για τα ριάλιτι- και σκηνοθετεί συνολικά 260 ταινίες που νοηματοδοτούν τον όρο underground.

Ο Γουόρχολ ουδόλως ενδιαφέρεται για τον εμπορικό κινηματογράφο. Παραληρηματικές, αποσπασματικές, βασισμένες στην ιδέα της επανάληψης γεμάτες όμορφα αγόρια και κατεστραμένες ντίβες οι ταινίες του Γουόρχολ αναδεικνύονται σε σύμβολα του ριζοσπαστικού σινεμά. Τρέχουν σε πραγματικό χρόνο, η οθόνη τους κόβεται στα δύο όπως στο ChelseaGirls, και δεν υπάρχει τίποτα που να μην επιτρέπεται.

Στο Sleep η κάμερά του Γουόρχολ παρακολουθεί επί 6 ώρες τον ποιητή Τζον Τζιόρνο να κοιμάται και στο BlowJobτο πρόσωπο ενός άντρα ο οποίος απολαμβάνει μια 35λεπτη πεολειξία.

Όλα συμβαίνουν στο Factory, το περίφημο ασημί ατελιέ του σε ένα παλιό βιομηχανικό κτίριο της 47ης Λεωφόρου, όπου ο Γουόρχολ δουλεύει εντατικά μαζί με τους βοηθούς του, ανάμεσα σε δεκάδες αυλικούς, ναρκωτικά, σεξ και ροκ εντ ρολ πάρτι υπό τους ήχους εκκωφαντικής μουσικής. Στο Factory μαζεύονται τα πιο κακομαθημένα αλλά και πιο ταλαντούχα παιδιά των εύπορων οικογενειών της Νέας Υόρκης τα οποία ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί σε διάφορες δραστηριότητές του.

Η ζωγραφική, η φωτογραφία, ο κινηματογράφος δεν του αρκούν. Από το 1969 και μετά θα αναστατώσει και τον τύπο –χρηματοδοτεί το AndyWarhol’sInterview που υπήρξε για δεκαετίες το κατ’εξοχήν κοσμικό περιοδικό- θα ασχοληθεί και με τη μουσική.

Από το 1952 μέχρι τον θάνατό του ο Γουόρχολ σχεδίασε περισσότερα από 50 εξώφυλλα δίσκων της εταιρείας Columbia, μεταξύ άλλων και των Τοσκανίνι, Αρίθα Φράνκλιν, Λίζα Μινέλι, Τζον Λένον αλλά και των Ρόλινγκ Στόουνς. Το αριστούργημά του όμως παραμένει το VelvetUnderground.

Το 1965 στο Νεουρκέζικο Café Bizarreο καλλιτέχνης μένει έκθαμβος από τον ήχο τεσσάρων νεαρών μουσικών. Μερικές μέρες αργότερα ο Λου Ριντ και η παρέα του θα εγκατασταθούν στο Factory και ο Γουόρχολ θα γίνει ο μάνατζερ του συγκροτήματος.

Ο «επιχειρηματίας της τέχνης» όπως αυτοχαρακτηριζόταν, πέθανε ξαφνικά σε ηλικία 58 ετών στη διάρκεια μιας επέμβασης ρουτίνας για αφαίρεση χολής. Είχε όμως προβλέψει τα πάντα. Ομοφυλόφιλος, χωρίς απογόνους άφησε από 250.000 δολάρια στα δύο αδέλφια του και στον Φρεντ Χιουζ τον διευθυντή της εταιρείας του.

Και όλα τα υπόλοιπα σε ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα για την ανάπτυξη των εικαστικών τεχνών, την διεύθυνση του οποίου είχε αναθέσει σ τον αδελφό του Τζον, στον Φρεντ Χιουζ και τον Βίνσεντ Φρεμόντ, στενό συνεργάτη του ήδη από το 1971 και πλέον μοναδικό επιζώντα από το τρίο.

Photo via wikipedia.com