Νόμπελ Φυσικής: Αυτοί είναι οι τρεις πρωτοπόροι επιστήμονες της Φυσικής των laser που κέρδισαν το βραβείο

Οι Αρθουρ Ασκιν (ΗΠΑ), Ζεράρ Μουρού (Γαλλία) και Ντόνα Στρίκλαντ (Καναδάς) βραβεύονται με το Νόμπελ Φυσικής 2018 για τις έρευνές τους στον τομέα των laser που επέτρεψαν την ανάπτυξη εργαλείων που χρησιμοποιούνται στην βιομηχανία και την Ιατρική.

Το ήμισυ του βραβείου δίνεται στον Αμερικανό Αρθουρ Ασκιν και το άλλο ήμισυ από κοινού στον Γάλλο Ζεράρ Μουρού και την Καναδή Ντόνα Στρίκλαντ.

Οι ανακαλύψεις τους αποτέλεσαν επανάσταση για την Φυσική των laser και την ανάπτυξη «εργαλείων υψηλής ακρίβειας που ανοίγουν ανεξερεύνητους ορίζοντες στην έρευνα και πληθώρα εφαρμογών στην βιομηχανία και την ιατρική», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών της Στοκχόλμης.

“We need to celebrate women physicists because they’re out there… I’m honoured to be one of those women," says Donna Strickland.

She becomes the third woman to receive the #NobelPrize in Physics, joining Maria Goeppert-Mayer (1963) and Marie Curie (1903). Congratulations! pic.twitter.com/m2XLJHTW0V

— The Nobel Prize (@NobelPrize) 2 Οκτωβρίου 2018

Ο Αρθουρ Ασκιν, ο μεγαλύτερος ηλικιακά βραβευθείς με Νόμπελ, ανέπτυξε την «οπτική λαβίδα» που επιτρέπει τον χειρισμό εξαιρετικά μικρών οργανισμών, όπως τα κύταρρα, τα μόρια και οι ιοί.

Ο Ζεράρ Μπουρού και η φοιτήτριά του Ντόνα Στρίκλαντ εφηύραν την τεχνική της ενίσχυσης των laser που ονομάζεται «Chirped Pulse Amplification (CPA)» και παράγει εξαιρετικά βραχείς και τεράστιας ισχύος παλμούς.

Εκτός της συμβολής τους στην Φυσική του Κενού και των Μαύρων Οπών, οι εργασίες των δύο επιστημόνων επέτρεψαν την πραγματοποίηση εκατομμυρίων εγχειρήσεων στον κόσμο σε άτομα που έπασχαν από μυωπία και καταρράκτη.

Η Ντόνα Στρίκλαντ, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ στις ΗΠΑ, δήλωσε ότι αισθάνεται μεγάλη τιμή για ένα Νόμπελ Φυσικής που μόνο δύο γυναίκες έχουν λάβει πριν από αυτήν από το 1901.

«Νόμιζα ότι θα ήταν ευκολότερο να τιμώνται οι γυναίκες φυσικοί, το καταφέραμε σήμερα και ελπίζω ότι τα πράγματα να κινηθούν πιο γρήγορα στο εξής», είπε.

Watch the moment the 2018 #NobelPrize in Physics is announced.

Presented by Göran K. Hansson, Secretary General of the Royal Swedish Academy of Sciences. pic.twitter.com/EukMJmGrGo

— The Nobel Prize (@NobelPrize) 2 Οκτωβρίου 2018

Η πρώτη γυναίκα που κέρδισε Νόμπελ Φυσικής μετά από 55 χρόνια 

Η τελευταία φορά που το Νόμπελ Φυσικής είχε απονεμηθεί σε γυναίκα, στη γερμανικής καταγωγής Αμερικανίδα Μαρία Γκέπερτ-Μάγιερ, ήταν το 1963. Στην ιστορία των βραβείων, από το 1901 μέχρι το 2018, είχε προηγηθεί μόνο άλλη μία γυναίκα, η Μαρί Κιουρί, το 1903.

Τώρα, η Καναδή Ντόνα Στρίκλαντ γίνεται η τρίτη γυναίκα που τιμάται με το Νόμπελ Φυσικής, έστω και κατά το ένα τέταρτο, αφού το άλλο ένα τέταρτο πηγαίνει στον Γάλλο Ζεράρ Μουρού και το υπόλοιπο ήμισυ στον Αμερικανό Άρθουρ Άσκιν, ο οποίος εφηύρε τις «λαβίδες φωτός» (γνωστές ως tweezers).

H γεννημένη το 1959 Ντόνα Στρίκλαντ, μαζί με τον Ζεράρ Μουρού (ο οποίος ήταν ο επόπτης των ερευνών της όταν εκείνη έκανε το διδακτορικό της), άνοιξαν τον δρόμο -με μία επιστημονική δημοσίευσή τους το 1985- για τη δημιουργία των βραχύτερων υψηλής ενέργειας παλμών φωτός (λέιζερ) που έχουν υπάρξει.

Τέτοια λέιζερ μπορούν, μεταξύ άλλων, να χρησιμοποιηθούν για να ανοίξουν οπές ακριβείας σε άψυχα υλικά και σε ζωντανούς ιστούς. Οι διορθωτικές επεμβάσεις για παθήσεις των ματιών βασίζονται σε τέτοιου είδους λέιζερ, τα οποία έχουν πολλές ακόμη πρακτικές εφαρμογές στα ηλεκτρονικά, στη χημεία, στη φαρμακευτική, στην ενέργεια κ.α.