''Οι γιατροί μου έδιναν 9 μήνες ζωής & χημειοθεραπείες - Πήγα στην Ικαρία, έζησα ως τα 102''

Το 1943, ένας Έλληνας βετεράνος του πολέμου, ο Σταμάτης Μωραΐτης, πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες για θεραπεία ενός τραυματισμένου από τη μάχη χεριού.

Είχε επιβιώσει από τραύμα πυροβολισμού, είχε διαφύγει στην Τουρκία και τελικά είχε καταφέρει να μπει στο Queen Elizabeth, που τότε υπηρετούσε ως στρατόπλοιο, για να διασχίσει τον Ατλαντικό.

Ο Μωραΐτης εγκαταστάθηκε στο Πορτ Τζέφερσον της Νέας Υόρκης, έναν θύλακα συμπατριωτών του από την πατρίδα του, την Ικαρία.

Γρήγορα βρήκε δουλειά σε χειρωνακτική εργασία. Αργότερα, μετακόμισε στο Boynton Beach της Φλόριντα. Στην πορεία, ο Μωραΐτης παντρεύτηκε μια Ελληνοαμερικανίδα, απέκτησε τρία παιδιά και αγόρασε ένα σπίτι τριών υπνοδωματίων και μια Chevrolet του 1951.

Andrea Frazzetta/LUZphoto for The New York Times

Μια μέρα του 1976, ο Μωραΐτης ένιωσε δύσπνοια. Το ανέβασμα των σκαλοπατιών ήταν αγγαρεία- αναγκάστηκε να σταματήσει να εργάζεται το μεσημέρι. Μετά από ακτινογραφίες, ο γιατρός του κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Μωραΐτης είχε καρκίνο του πνεύμονα

. Όπως θυμάται, εννέα άλλοι γιατροί επιβεβαίωσαν τη διάγνωση. Του έδωσαν εννέα μήνες ζωής. Ήταν γύρω στα 60.

Ο Μωραΐτης σκέφτηκε να μείνει στην Αμερική και να αναζητήσει επιθετική θεραπεία για τον καρκίνο σε τοπικό νοσοκομείο. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορούσε επίσης να είναι κοντά στα ενήλικα παιδιά του. Αποφάσισε όμως να επιστρέψει στην Ικαρία, όπου θα μπορούσε να ταφεί μαζί με τους προγόνους του σε ένα νεκροταφείο που σκιάζεται από βελανιδιές και έχει θέα στο Αιγαίο Πέλαγος.

Σκέφτηκε ότι μια κηδεία στις Ηνωμένες Πολιτείες θα κόστιζε χιλιάδες δολάρια, ενώ μια παραδοσιακή κηδεία στην Ικαρία μόνο 200 δολάρια, αφήνοντας περισσότερα από τις αποταμιεύσεις του για τη σύζυγό του, Ελπινίκη. Ο Μωραΐτης και η Ελπινίκη μετακόμισαν με τους ηλικιωμένους γονείς του, σε ένα μικροσκοπικό, ασβεστωμένο σπίτι σε δύο στρέμματα αμπελώνων κοντά στον Εύδηλο, στη βόρεια πλευρά της Ικαρίας.

Στην αρχή, περνούσε τις μέρες του στο κρεβάτι, καθώς τον φρόντιζαν η μητέρα του και η σύζυγός του.

Andrea Frazzetta/LUZphoto for The New York Times

Επανασυνδέθηκε με την πίστη του. Τα πρωινά της Κυριακής, ανέβαινε κουτσαίνοντας τον λόφο σε ένα μικροσκοπικό ελληνορθόδοξο παρεκκλήσι όπου ο παππούς του κάποτε υπηρετούσε ως ιερέας. Όταν οι παιδικοί του φίλοι ανακάλυψαν ότι είχε επιστρέψει, άρχισαν να εμφανίζονται κάθε απόγευμα.

Μιλούσαν για ώρες, μια δραστηριότητα που πάντα περιλάμβανε ένα ή δύο μπουκάλια κρασί τοπικής παραγωγής. Θα μπορούσα να πεθάνω ευτυχισμένος, σκέφτηκε.

Στους μήνες που ακολούθησαν, συνέβη κάτι παράξενο. Λέει ότι άρχισε να αισθάνεται πιο δυνατός. Μια μέρα, αισθανόμενος φιλόδοξος, φύτεψε μερικά λαχανικά στον κήπο. Δεν περίμενε να ζήσει για να τα θερίσει, αλλά του άρεσε να βρίσκεται στη λιακάδα, να αναπνέει τον αέρα του ωκεανού. Η Ελπινίκη θα μπορούσε να απολαύσει τα φρέσκα λαχανικά αφού είχε φύγει.

Πέρασαν έξι μήνες. Ο Μωραΐτης δεν πέθανε. Αντ' αυτού, θέριζε τον κήπο του και καθάριζςε τον οικογενειακό αμπελώνα ανέφερε στο nytimes.com ο δημοσιογράφος Dan Buettner

Μπαίνοντας εύκολα στη ρουτίνα του νησιού, ξυπνούσε όταν είχε όρεξη, δούλευε στους αμπελώνες μέχρι το απόγευμα, έφτιαχνε το μεσημεριανό του γεύμα και μετά έπαιρνε έναν μεγάλο υπνάκο.

Τα βράδια πήγαινε συχνά με τα πόδια στην τοπική ταβέρνα, όπου έπαιζε ντόμινο μέχρι τα μεσάνυχτα. Τα χρόνια πέρασαν. Η υγεία του συνέχισε να βελτιώνεται. Πρόσθεσε μερικά δωμάτια στο σπίτι των γονέων του για να μπορούν να τον επισκέπτονται τα παιδιά του.

Έφτιαξε τον αμπελώνα μέχρι που παρήγαγε 1818 λίτρα κρασιού το χρόνο. Ποτέ δεν έκανε χημειοθεραπεία, δεν πήρε φάρμακα ούτε αναζήτησε κανενός είδους θεραπεία. Το μόνο που έκανε ήταν να μετακομίσει στην Ικαρία. 

Το 2012 ήταν είναι 97 ετών -σύμφωνα με επίσημο έγγραφο, το οποίο ο ίδιος αμφισβητεί- έλεγε ότι ήταν 102 ετών- και χωρίς καρκίνο!