Απολαυστικός ο Αλέξης Παπαχελάς: Το άρθρο του για τους συνωμοσιολόγους της Ελλάδας - Ελίτ & ταξιτζήδες, κουτσομπολιό και άγιος ο Θεός

Ήμασταν πάντοτε μια χώρα που λάτρευε το κουτσομπολιό και τις συνωμοσίες. Είναι κομμάτι του πολιτικού DNA μας και ένα στοιχείο που εντυπωσιάζει πάντοτε όσους δεν ζουν εδώ μαζί μας. Τώρα πια δεν εντυπωσιάζει, όμως, και τόσο πολύ γιατί το ιντερνετικό κουτσομπολιό και οι θεωρίες συνωμοσίας ανθούν σε χώρες που ήταν φημισμένες για τον ορθολογισμό του δημοσίου διαλόγου. Πρόκειται για ένα τσουνάμι που έχει οδηγήσει σε παράλυση και σε ακραίες καταστάσεις το πολιτικό σύστημα στις ΗΠΑ, για παράδειγμα.

Το ζήτημα είναι ότι είχαμε που είχαμε τη ροπή προς τη συνωμοσιολογία και το αφιλτράριστο κουτσομπολιό, ήλθαν και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το πράγμα απογειώθηκε. Τελευταία, ακούω πράγματα που με εντυπωσιάζουν. Ενίοτε με κάνουν να νιώθω βαρετός, ανυποψίαστος, χωρίς καμία φαντασία.

Λίγο μετά τα Τέμπη, ένας σοβαρός, με εισαγωγικά ή χωρίς, άνθρωπος μου τηλεφώνησε για να μου πει ότι το ένα βαγόνι κουβαλούσε χημικά από την Ουκρανία και οι Ρώσοι το ανατίναξαν για να τιμωρήσουν τον Μητσοτάκη. Ρώτησα από πού είναι η πληροφορία και πήρα τη γνωστή και αποστομωτική απάντηση: «Το διάβασα στο Διαδίκτυο».

Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς

Είχαμε που είχαμε τη ροπή προς τη συνωμοσιολογία, ήλθαν και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το πράγμα απογειώθηκε.

Πριν από λίγες εβδομάδες, άλλος φίλος που, λόγω επαγγέλματος, περιοδεύει σε πολλές επαρχιακές πόλεις και πιάνει πάντοτε τον σφυγμό, μου εξήγησε τι πιστεύουν πολλοί πολίτες για το «φαινόμενο Κασσελάκη». Τον κατασκεύασαν «οι Αμερικανοί». Γιατί όμως; Για να έχει ανίσχυρη αντιπολίτευση απέναντί του ο Μητσοτάκης «όταν θα μοιράσει το Αιγαίο». Λίγες ημέρες μετά, έτρωγα με μια παρέα ανθρώπων που θεωρούνται «ψαγμένοι» και διεθνοποιημένοι. Μου διατύπωσαν ακριβώς την ίδια θεωρία. Οταν άρχισα να ρωτάω ποιος ακριβώς το σκέφτηκε όλο αυτό και το κατασκεύασε, δεν έπαιρνα σαφή απάντηση ή άκουγα εκείνο το ωραίο «εδώ σε θέλω, εσύ που τα ερευνάς αυτά, βρες την άκρη». Καθώς τέλειωνε η κουβέντα, ένας άλλος συνομιλητής γύρισε όμως, με ύφος πονηρό, και μου είπε: «Γιατί τώρα εσύ πιστεύεις ότι είναι τυχαίο ότι ο Κασσελάκης εμφανίστηκε μόλις “έφαγαν” και τον Μενέντεζ;». Στη θεωρία του καφενείου είχε έλθει και το σαλόνι να βάλει τη γαρνιτούρα.

Δεν θα τα έγραφα όλα αυτά, αν δεν μου είχε ανοίξει τα μάτια ένας ταξιτζής σε μια άλλη σοβαρή υπόθεση. Αρχισε να μου αναλύει πόσο μεγάλο πρόβλημα είναι τα τροχαία και πόσοι άνθρωποι σκοτώνονται ή μένουν ανάπηροι στην περιοχή του. «Αλλά, φίλε μου», πρόσθεσε, «τι να κάνουν οι κυβερνήσεις στην Αθήνα. Είναι οι Ευρωπαίοι που δεν τους αφήνουν να επιβάλουν τα όρια ταχύτητας». «Γιατί;» ρώτησα, για να πάρω την απάντηση: «Ε μα, γιατί θέλουν να τελειώνουν με εμάς εδώ. Εγώ πήγα στο εξωτερικό και είδα πως έχουν παντού κάμερες και δεν σε αφήνουν να τρέχεις».

Ομολογώ ότι θαυμάζω όσους κατασκευάζουν αυτές τις θεωρίες, είτε για να πάρουν παραπάνω κλικ είτε για να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη για κάποιο συγκεκριμένο λόγο. Η φαντασία τους είναι αστείρευτη και τους βγάζω το καπέλο. Και καταλαβαίνω επίσης όσους τις πιστεύουν· είναι σαν μια εκδίκηση σε ένα σύστημα που νιώθουν ότι τους έχει σπρώξει στον γκρεμό από το τρένο. Αλλά εάν και η ελίτ, με εισαγωγικά ή χωρίς, περνάει τις πύλες του ανεξήγητου για να ερμηνεύσει τι γίνεται γύρω της, έχουμε ένα ζήτημα κατανόησης της πραγματικότητας.