Θα ζούμε έως 130 ετών! Πως θα το καταφέρουμε αυτό - Τι είναι το ανθρώπινο μικροβίωμα και το biohacking

H πιθανότητα οι άνθρωποι των επόμενων γενεών να ζουν μέχρι τα 130 τους χρόνια είναι πλέον υπαρκτή. Αρκεί όμως να ζούμε περισσότερο; Γιατί νιώθουμε «χημεία» με κάποιους ανθρώπους, αλλά όχι με άλλους; Ποιος είναι ο λόγος που παρά την πρόοδο της επιστήμης δεν έχουμε καταφέρει να εξαλείψουμε ασθένειες όπως ο καρκίνος; Και γιατί ενώ πλέον γνωρίζουμε τόσα για τον γενετικό μας κώδικα, οι άνθρωποι εξακολουθούμε να υποφέρουμε από μη επιθυμητές μεταλλάξεις;

Ερωτήματα όπως αυτά βρέθηκαν στο επίκεντρο συζήτησης για το biohacking*, που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάσκεψη «Greek House Davos 2024», στο Νταβός της Ελβετίας, στο πλαίσιο του World Economic Forum. Απαντήσεις έδωσαν οι δρ Κριστίνα Ραμ (Christina Rahm), επιστημονική ηγέτιδα, καινοτόμος επιχειρηματίας, ιδρύτρια της dRc Ventures και συγγραφέας με έδρα τις ΗΠΑ και o πολυβραβευμένος καθηγητής Γκάμπριελ Αντρεόλι (Gabriel Andreoli), πρόεδρος του Ινστιτούτου Προηγμένων Σπουδών και Συνεργασίας (ΙASC), σε μια συζήτηση με τον δημοσιογράφο Ντάστιν Πλάντχολτ (Dustin Plantholt).

«Έχουμε πλέον σκευάσματα, γύρω από τα οποία υπάρχουν πατέντες, τα οποία αναγεννούν το ανθρώπινο σώμα (...) Και αισθάνομαι ότι έχουμε φτάσει πραγματικά σε ένα νέο ορόσημο. Μέχρι σήμερα συνηθίζαμε να μιλάμε μόνο για τη σωματική αναγέννηση, δηλαδή πώς θα ζήσουμε για να γίνουμε 130 ετών (...) Πλέον μιλάμε και για την αναγκαία πνευματική, συναισθηματική και διανοητική αναγέννηση. Αυτό είναι μια εξέλιξη που συνέβη τα τελευταία χρόνια (...) Εντάξει, θα μπορείς να ζεις μέχρι τα 130, αλλά αισθάνεσαι ευτυχής; Γιατί το ζητούμενο δεν είναι μόνο να μπορείτε να ζήσετε μια μακρά ζωή, αλλά να μπορείτε να ζήσετε μια υγιή, σπουδαία ζωή σε όλους τους τομείς, όχι μόνο σωματικά» επισήμανε η δρ Ραμ, η οποία είναι βιοτεχνολόγος και αναπτύσσει δραστηριότητα σε 76 χώρες πάνω στα nutraceuticals (σ.σ. «διατροφοδραστικά», προϊόντα που έχουν παραχθεί από τρόφιμα και άλλα φυσικά συστατικά, αλλά πωλούνται σε μορφή χαπιών, σκόνης, ροφημάτων κτλ), τη φαρμακευτική και τις συσκευές υγείας, και έχει εργαστεί πάνω σε πρότζεκτ bioprinting (βιοεκτύπωσης) και κλωνοποίησης.

Γιατί λοιπόν δεν είμαστε αρκετά υγιείς;

ΑΠΕ/ΜΠΕ

Γιατί παρά την τόση πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας σοβαρές ασθένειες και διαταραχές επιμένουν να ταλαιπωρούν εκατομμύρια ανθρώπους; Γιατί οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, παρότι υποστηρίζονται από κυβερνήσεις και έχουν οι ίδιες τεράστιους προϋπολογισμούς, δεν έχουν δώσει λύσεις; «Υπάρχουν πλέον πολλά πράγματα που είμαστε σε θέση να διορθώσουμε, όσον αφορά την υγεία. Το θέμα είναι ότι έχουμε ένα περιβάλλον τοξικό. Έχουμε γύρω μας όλες αυτές τις τοξίνες, που βρίσκονται παντού και μπαίνουν στο σώμα μας και το σώμα μας δεν μπορεί να τις επεξεργαστεί.

Ναι, μπορούμε πλέον να κάνουμε βιοεκτύπωση ενός χεριού ή και ενός εγκεφάλου. Ναι, μπορούμε να κλωνοποιήσουμε. Αλλά πώς να κλωνοποιήσουμε κάποιον που δεν αρρωσταίνει, όταν το ίδιο το περιβάλλον του είναι άρρωστο;» σημείωσε η δρ Ραμ, δίνοντας το παράδειγμα μιας Maserati που ο/η ιδιοκτήτης της την παρατά για χρόνια στο χιόνι και τη βροχή. Αργά ή γρήγορα, το άρτιο μηχανικά και όμορφο αισθητικά αυτοκίνητο θα παραδοθεί στη διάβρωση και τη φθορά, εξαιτίας των συνθηκών του περιβάλλοντος. «Το ίδιο συμβαίνει και με το ανθρώπινο σώμα. Δεν έχουμε καταλάβει ακόμη ως ανθρώπινα όντα, πώς να διατηρούμε πραγματικά το περιβάλλον μας. Καταλαβαίνω την ανάγκη να βελτιώσουμε τον άνθρωπο (μέσω της τεχνολογίας και της επιστήμης). Πρέπει να αρχίσουμε όμως με την κατανόηση αυτού του κόσμου. Πρέπει να τον αγαπήσουμε και να τον φροντίσουμε, αλλιώς θα αρρωσταίνουμε συνέχεια» εξήγησε, ενώ αναφέρθηκε και στην προσπάθεια που γίνεται μέσω του biohacking για την αναστολή αρνητικών επιγενετικών μηχανισμών, τους οποίους «ξεκλειδώνει» το περιβάλλον.

«Ένα από τα πράγματα που κάνω ως επιστήμονας, όσον αφορά το biohacking, είναι να προσπαθώ να κάνω το σώμα να μην "ξεκλειδώσει" έναν αρνητικό επιγενετικό μηχανισμό, που μπορεί να προκαλέσει μια αυτοάνοση διαταραχή ή μια ασθένεια. Αυτό ήταν ανέκαθεν ένα από τα σημεία στα οποία εστίαζα στη ζωή μου και για να το κάνω αυτό, βοηθάω το περιβάλλον και τους ανθρώπους να αποτοξινωθούν ή να "καθαρίσουν" και στη συνέχεια να υποστηρίξουν το ίδιο τους το σώμα και το μικροβίωμά τους» υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι ακόμα και αν κάνουμε όσα πρέπει θα χρειαστούν κάποιες γενιές, ώστε το επιγενετικό προφίλ των ανθρώπων -με τις τοξίνες ή τα βαρέα μέταλλα που σήμερα κληροδοτούνται από τη μητέρα στο παιδί ήδη από το στάδιο της κύησης- να βελτιωθεί. Πρόσθεσε ότι ο ίδιος ο άνθρωπος χρειάζεται να αναλάβει δράση για να ενδυναμώσει τον εαυτό του και την υγεία του, καθώς πιθανότατα δεν θα είναι οι κυβερνήσεις που θα τον στηρίξουν -ή που θα πληρώσουν- για να έχει πρόσβαση στη γενετική ή στη νανοτεχνολογία ή στη χρήση φορετών συσκευών, που μπορούν να δώσουν στον χρήστη ή τη χρήστριά τους πολύτιμη πληροφορία.

Η «χημεία» με άλλους ανθρώπους και το μικροβίωμα

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο καθηγητής Αντρεόλι: «Το προσδόκιμο ζωής κινείται προς τα πάνω. Βλέπουμε πλέον τα 130 ως πιθανό προσδόκιμο (...) Επίσης είμαστε πια σε θέση να κατανοήσουμε το σώμα μας, γνωρίζουμε πως αποτελείται κατά 90% από μικροβίωμα (σ.σ. τα τρισεκατομμύρια μικρόβια, βακτήρια και άλλοι μικροοργανισμοί που βρίσκονται στον οργανισμό μας και παίζουν σημαντικό ρόλο, π.χ., στην υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος), (...) το οποίο μας συνδέει με οτιδήποτε υπάρχει γύρω μας. Μέχρι πρόσφατα οι άνθρωποι δεν το σκεφτόμασταν καν (το μικροβίωμα).

Τώρα ξέρουμε ότι είναι τόσο σημαντικό και ότι συνδέει τους πάντες και τα πάντα. Για παράδειγμα, συναντάτε για πρώτη φορά ένα άτομο και λέτε "α, υπάρχει χημεία!", αλλά η χημεία αυτή είναι στην πραγματικότητα το μικροβίωμα. Αρχίζετε να ανταλλάσσετε πληροφορία και συχνά αναρωτιέστε "γιατί μου αρέσει αυτό το άτομο και δεν μου αρέσει το άλλο;". Υπάρχει το μικροβίωμα κι εκεί (...) Και καθώς γνωρίζουμε περισσότερα για τη λειτουργία του και για τη λειτουργία του σώματός μας, είμαστε σε θέση άνθρωποι όπως η Κριστίνα να αναπτύσσουν νέα επιστήμη και νέα συμπληρώματα, ώστε να γίνει εφικτό να έχουμε καλύτερη ζωή και να είμαστε πιο ευτυχείς (...)

Πριν επικεντρωνόμασταν μόνο στο να κάνουμε το προσδόκιμο ζωής μεγαλύτερο. Τώρα εστιάζουμε στο να κάνουμε τη ζωή μας καλύτερη. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να καταλάβουμε ότι είμαστε συνδεδεμένοι με το περιβάλλον μας, με τον κόσμο μας. Πρέπει να το προστατεύσουμε και πρέπει να βρούμε λύσεις (που ήδη υπάρχουν) γύρω μας και όχι απλώς να φτιάχνουμε νέα πράγματα. Μοιραζόμαστε το ίδιο μικροβίωμα, οπότε είμαστε πραγματικά συνδεδεμένοι με όλα όσα μας περιβάλλουν, κι αυτά με εμάς» τόνισε ο καθηγητής Αντρεόλι και πρόσθεσε πως το θέμα δεν είναι απλά να βρούμε τη σωστή λύση αλλά και να την εφαρμόσουμε ορθά.

Ο κ. Αντρεόλι αναφέρθηκε και στο H.I.T.Malaria project, ένα πρόγραμμα που αξιοποιεί την τεχνολογία για την ταχεία καταπολέμηση της ελονοσίας. «Είμαι πολύ χαρούμενος, που ανακοινώνω εδώ στο Greek House Davos ότι εκκινούμε το πρόγραμμα (...) Έχουμε κάνει μεγάλες δοκιμές και έχουμε εξαιρετικά αποτελέσματα μέσω μιας μη επεμβατικής τεχνολογίας. Μπορούμε να θεραπεύσουμε την ελονοσία σε μία εβδομάδα. Και αυτό είναι καταπληκτικό» υπογράμμισε.

Τα κύτταρά μας «μιλούν»

«Είναι στο χέρι μας» κατέληξε η δρ Ραμ, «να πάρουμε τις αποφάσεις ώστε να έχουμε την καλύτερη δυνατή ζωή και να μπορούμε να συνεργαστούμε μεταξύ μας για το καλό. Γνωρίζουμε από την επιστήμη ότι τα κύτταρά μας "μιλούν", ότι επικοινωνούν μέσω του αέρα, όπως ακριβώς θα επικοινωνούσε ένας ιός. Μπορούμε να νιώσουμε o ένας την ενέργεια του άλλου. Πέραν όλων των άλλων, χρειάζεται να περιβάλλετε τον εαυτό σας με καλούς ανθρώπους, γιατί αν δεν το κάνετε, περιβάλλετε τον εαυτό σας με αρνητική ενέργεια και αυτή θα εντυπωθεί τελικά πάνω σας. Χρειάζεται να παίρνετε τις σωστές αποφάσεις.

Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι πρέπει να κάνουμε αλλαγές στη ζωή μας σχεδόν κάθε μέρα και να προσπαθούμε συνεχώς να γινόμαστε καλύτεροι/ες.  Είναι ένα από αυτά τα πράγματα που μπορούμε να αλλάξουμε στη ζωή μας, αλλά πρέπει να δουλέψουμε γι' αυτό. Ακούγεται σαν να είναι μια νοοτροπία και πράγματι ξεκινά με το να πάρεις αυτή την απόφαση (...) Το σώμα σου σού μιλάει κι έτσι το ακούς και το φροντίζεις. Αλλάζεις και τις σκέψεις σου. Και καθώς οι σκέψεις σου αλλάζουν, το σώμα σου νιώθει καλύτερα και γίνεται καλύτερα».

* Το Biohacking χρησιμοποιεί μεθόδους και πρακτικές που προέρχονται από τομείς όπως η βιολογία, η γενετική, η νευροεπιστήμη και η διατροφή για την ενίσχυση της σωματικής ή πνευματικής απόδοσης, τη βελτίωση της συνολικής υγείας και ευημερίας ή την επίτευξη ενός συγκεκριμένου αποτελέσματος για την υγεία.