Είναι πλούσια η Ελλάδα σε ορυκτά; Ένας μεγάλος οπτικουακουστικός φάκελος (βίντεο - φωτό)‏

Κατά την εποχή του Ηροδότου, τα έσοδα από τα μεγαλύτερα μεταλλεία χρυσού της αρχαιότητας, της Θάσου και της Σκαπτής Ύλης, υπολογίζεται ότι ανέρχονταν ετησίως σε 200 τάλαντα (ένα τάλαντο ισοδυναμεί με 26,2 ουγγιές ασημιού-μία ουγγιά ασημιού διαμορφώνεται στα 28,5 δολάρια), σύμφωνα με τον καθηγητή του τμήματος Γεωλογίας του Α.Π.Θ., Μιχάλη Βαβελίδη.


Είναι χαρακτηριστικό ότι η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα σχεδόν του συνόλου των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων, με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να στηρίζει το έργο της πρώτης κυβέρνησης ύστερα από την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών στην αξιοποίηση του «κρυμμένου θησαυρού» του ελληνικού υπεδάφους.

80 δισ. ευρώ

Το Ινστιτούτο Γεωμεταλλευτικών Ερευνών τοποθετεί την αξία των μετρημένων αποθεμάτων μεταλλευμάτων όλης της χώρας στο αστρονομικό ποσό των 80 δισ. ευρώ. Από αυτά, περισσότερα από 25 δισεκατομμύρια βρίσκονται στην Μακεδονία και τη Θράκη, όπου έχουν εντοπιστεί βεβαιωμένα αποθέματα νικελίου, ψευδαργύρου, μολύβδου, χαλκού, χρυσού και αργύρου.

«Τα μεγέθη αυτά καθιστούν την Ελλάδα και ειδικότερα τη Βόρεια Ελλάδα μία από τις πλουσιότερες κοιτασματολογικές περιφέρειες της Ευρώπης» επισημαίνει στο Capital.gr, ο Γενικός Διευθυντής του ΙΓΜΕ, Κωνσταντίνος Παπαβασιλείου.

Η Ελλάδα κατέχει μία από τις πιο σημαντικές θέσεις στην Ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά, βάσει ζήτησης, ως προς τις μη Ενεργειακές Ορυκτές Πρώτες Ύλες, δηλαδή τον λιγνίτη, τα αδρανή υλικά και τα μάρμαρα, το βωξίτη, τα νικελιούχα σιδηρομεταλλεύματα, τις ποζολανικές γαίες, τον μπεντονίτη, τον περλίτη, το γύψο και την κίσηρη.

Πηγή:www.capital.gr

Ο χάρτης του ορυκτού πλούτου

Το σύνολο της ελληνικής επικράτειας είναι πλούσιο σε μεταλλικά ορυκτά, ενεργειακές πρώτες ύλες και βιομηχανικά ορυκτά και -ενδεικτικά- αποτελείται από :

- το χρυσό, το χαλκό, τον άργυρο, τον μόλυβδο και τον ψευδάργυρο που εντοπίζονται στη Βόρεια Ελλάδα σε μεγάλες ποσότητες. Σύμφωνα με το ΙΓΜΕ, η Μακεδονία και η Θράκη διαθέτει 420 τόνους χρυσού, ενώ στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής βρίσκεται ένα από τα πλουσιότερα κοιτάσματα χρυσού παγκοσμίως που περιλαμβάνει αποθέματα αργύρου, ψευδαργύρου κτλ.

Αυτή τη στιγμή, η Eldorado Gold Corp. δραστηριοποιείται στην εξόρυξη και παραγωγή χρυσού, ασημιού, χαλκού, μόλυβδου και ψευδάργυρου στη Χαλκιδική, όπου το ύψος της επένδυσής της θα αγγίξει το 1,3 δισ. ευρώ μέχρι το 2016. Ταυτόχρονα, εντός των προσεχών ημερών, αναμένεται να εγκριθεί η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του δεύτερου έργου-σηματωρού της καναδικής εταιρείας στο Πέραμα Έβρου.

-τον λιγνίτη που χρησιμοποιείται από τη ΔΕΗ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και αντιπροσωπεύει το 45% της συνολικής παραγωγής των ενεργειακών ορυκτών

-τον μπετονίτη, τον οποίο εξορύσσει από τα ορυχεία της Μήλου η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά και η Μπετομαίν στην Κίμωλο. Μάλιστα, η ελληνική παραγωγή μπεντονίτη κατατάσσεται, πανευρωπαϊκά, πρώτη σε μέγεθος και δεύτερη, παγκόσμια, σύμφωνα με το Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων.

-το βωξίτη στην εξόρυξη του οποίου δραστηριοποιείται η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά, οι Δελφοί Δίστομο και η ΕΛΜΙΝ.

-την ποζολάνη που εξορύσσουν από την Μήλο, την Κίμωλο, τους Δήμους Μεναϊδος και Αριδαία στην Πέλλα οι εταιρείες Λάβα Μεταλλευτική & Λατομική, θυγατρική της Ηρακλής, Ιντερμπετόν Δομικά Υλικά, Μπεντομαίν, Κύβος Α.Ε. και Ελληνικές ποζολάνες.

-τον ατταπουλγίτη τον οποίο εξορύσσει η Γεωελλάς από τα Γρεβενά και την Κοζάνη

-το χουντίτη που χρησιμοποιείται ως επιβραδυντικό πυρός, ως υλικό στις βιομηχανίες χρωμάτων και ως υλικό επικάλυψης στη χαρτοποιϊα. Εξορύσσεται από την Λευκά Ορυκτά Α.Ε., θυγατρική του ομίλου Ankerpoort.

-τον αστριό που χρησιμοποιείται στα είδη υγιεινής και στην υαλουργία και εξορύσσεται από την ΜΕ.ΒΙ.ΟΡ, θυγατρική της ολλανδικής εταιρείας Mineral Plus

-τον καολίνη που χρησιμοποιείται για την παραγωγή τσιμέντων και δομικών υλικών και εξορύσσεται από την Ιντερμπετόν Δομικά Υλικά, τα λατομεία τροφοδοσίας των εργοστασίων των ομίλων ΤΙΤΑΝ, ΑΓΕΤ Ηρακλής, Λατομεία ΧΑΛΥΨ (Italcementi), Lafarge Beton, Μάρμαρα Διονύσου Πεντέλης, ΛΑΡΚΟ, Ελληνικά Λατομεία και η εταιρεία Β. Τσοκάνη
-το χαλαζία, που χρησιμοποιείται στα οικοδομικά υλικά και εξορύσσεται από τη ΜΕΒΙΟΡ

-τον λευκόλιθο, που χρησιμοποιείται για την κατασκευή βασικών πυρίμαχων που αντέχουν τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες, στις βιομηχανίες χαρτιού, καουτσούκ και φαρμάκων. Στον τομέα εξόρυξής του δραστηριοποιείται η ΒΙΟΜΑΓΝ του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και η Ελληνικοί Λευκόλιθοι

-τον ολιβινη, που αξιοποιείται για την κατασκευή πυριμάχων, από τη χαλυβουργία και τη διαχείριση όξινων αποβλήτων και εξορύσσεται από τις εταιρείες Θερμολιθ και Αειφόρο Α.Ε. του ομίλου Στασινόπουλου

-τον περλίτη, γνωστό και ως οικολογικό χρυσό, τον οποίο εξορύσσει από την Μήλο η S&B που αποτελεί τον μεγαλύτερο προμηθευτή παγκοσμίως και η Περλίτες Αιγαίου που δραστηριοποιείται στη νησία Γυαλί πλησίον της Νισσύρου

-την ελαφρόπετρα (Κίσηρη) που αξιοποιείται στις κατασκευές, τα γεωτεχνικά έργα και τις καλλιέργειες. Η νησίδα Γυαλί, απέναντι από τη Νίσυρο διαθέτει αποθέμετα ελαφρόπετρας 150 εκατ. τόνων, ποσότητα που καθιστά το κοίτασμα το μεγαλύτερο, παγκοσμίως. Η εταιρεία που δραστηριοποιείται στην εκμετάλλευσή του είναι η ΛΑΒΑ Μεταλλευτική & Λατομική.

-το μάρμαρο, παρά τη διεθνή αστάθεια και την εγχώρια ύφεση, εξακολουθεί να παρουσιάζει τεράστια ζήτηση, με πολλές εταιρείες μαρμάρων να έχουν, ήδη, μεγάλο αριθμό προπαραγγελιών. Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εκμετάλλευσή του είναι οι Λατομείων Μαρμάρου Διονύσου Πεντέλης και η Παυλίδης Μάρμαρα γρανίτες.


                                       Ο "κρυμμένος θησαυρός" της Ελλάδας

Πηγή: ΣΜΕ

Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, Χρήστος Καβαλόπουλος
«Περισσότερα από 80 εκατ. ευρώ τα έσοδα για το Δημόσιο»

«Τα έμμεσα και άμεσα έσοδα για το Δημόσιο από το σύνολο των εν λειτουργία μεταλλευτικών επιχειρήσεων του βωξίτη, του λευκόλιθου, του νικελίου και των αδρανών υλικών ξεπερνούν τα 80 εκατ. ευρώ, σε ετήσια βάση.

Σε επίπεδο αποθεμάτων, τα ενεργειακά ορυκτά κατάφεραν το 2012 να… σταθούν στο ύψος τους, με το 2012 να παρήχθησαν περίπου 65 εκατ, τόνοι. Ωστόσο, την περασμένη χρονιά, τα βιομηχανικά ορυκτά και τα μεταλλεύματα επλήγησαν από το παγκόσμιο υφεσιακό περιβάλλον. Πέρυσι στα μεταλλεύματα καταγράφηκε περιορισμένη ζήτηση και σημαντική πτώση τιμών ως αποτέλεσμα της επιβολής μέτρων αυστηρότητας, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και της συρρίκνωσης της πανευρωπαϊκής ζήτησης. Και μπορεί η χώρα μας να «αντιστέκεται», ωστόσο στην Ευρώπη έκλεισε σημαντικός αριθμός εργοστασίων αλουμινίου».

Αξιοποίηση

Σήμερα, σε όλη την περιφέρεια, από το Νότο στην Κρήτη μέχρι το Βορά, στη Ξάνθη υπάρχουν, διάσπαρτα, περίπου 70 εγκριμένες λατομικές περιοχές με 200 περίπου λατομεία εξόρυξης ασβεστολιθικών αδρανών (θραύσματα πετρωμάτων κτλ). Σύμφωνα με το Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, η συνολική ετήσια παραγωγή για το σύνολο των συγκεκριμένων προϊόντων (πέτρα, άμμος, γαρμπίλι, σκύρα, χαλίκι) δεν ξεπέρασε το 2012 τους 28 εκατ. τόνους (πριν την οικονομική κρίση η παραγωγή υπερέβαινε τα 90 εκατ. τόνους).

Σε λειτουργία, επίσης, βρίσκονται περίπου 190 λατομεία σε Δράμα, Καβάλα, Κοζάνη, Ιωάννινα, Μαγνησία, Βοιωτία, Εύβοια, Αργολίδα, Αρκαδία, Κυκλάδες, από τα οποία παράγονται, ετησίως, περισσότερο από 1 εκατ. τόνοι μαρμαρικών προϊόντων.

Όσον αφορά τα μέταλλα, μέσω της επεξεργασίας των οποίων παράγονται άστριοι, βωξίτης, λευκόλιθος, καυστική και δίπυρη μαγνησία, λατερίτης ως πρώτη ύλη σιδηρονικελίου και συμπυκνώματα μολύβδου, ψευδαργύρου και σιδηροπυρίτη, η εξορυκτική δραστηριότητα επικεντρώνεται σε Θεσσαλονίκη, Φωκίδα, Βοιωτία, Φθιώτιδα, Εύβοια και Χαλκιδική.

Ετησίως η παραγωγή των παραπάνω υλών ανέρχεται στους 5,5 εκατ. τόνους.

Σχετικά με τα βιομηχανικά ορυκτά (περλίτης, μπεντονίτης, κίσηρη, ανθρακικό ασβέστιο κλπ) η εξόρυξη πραγματοποιείται στους νομούς Γρεβενών, Θεσσαλονίκης, Αιτωλίας και Ακαρνανίας, Ζακύνθου, Κεφαλληνίας, Λαρίσης, Χαλκιδικής Αττικής και στις περιφέρειες Κρήτης, Βορείου και Νοτίου Αιγαίου. Η συνολική ετήσια παραγωγή των υλικών αυτών ανέρχεται σε 6 εκατ. τονους περίπου.

Τα ενεργειακά ορυκτά, δηλαδή ο λιγνίτης που στηρίζει την ενεργειακή παραγωγή της χώρας, εξορύσσονται στους νομούς Κοζάνης, Φλωρίνης και Αρκαδίας.

Εξορύξεις που διχάζουν

Και μπορεί, κατά βάση, η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου να μην αντιμετωπίζει, πλέον, ανυπέρβλητα προσκόμματα σε επίπεδο γραφειοκρατίας ή αντιδράσεων της τοπικής κοινωνίας, ωστόσο, αυτό δεν είναι ισχύει με το εγχείρημα της εξόρυξης του ζεόλιθου και του χρυσού.
Στα Πετρωτά του ακριτικού Έβρου έχουν εντοπιστεί βεβαιωμένα κοιτάσματα ζεολίθου, άνω των 100 εκατ. τόνων, με πολύ μεγάλη καθαρότητα (95%), χαρακτηριστικό που το καθιστά από τα καλύτερης ποιότητας διεθνώς. Ωστόσο, το project της αξιοποίησης του πολύτιμου βιομηχανικού ορυκτού, που χρησιμοποιείται στην κτηνοτροφία, την αποκατάσταση εδαφικών εκτάσεων, αλλά και ως συμπλήρωμα διατροφής. βρίσκεται τελματωμένο λόγω… ασυμφωνίας των εμπλεκόμενων υπηρεσιών.

Την άνοιξη του 2011, ο γενικός γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας - Θράκης Θύμιος Σώκος προχώρησε (χωρίς διαγωνισμό) στη μίσθωση στην εταιρεία Geo-vet της λατομικής έκτασης 160 στρεμμάτων στα Πετρωτά, με στόχο η εταιρεία να προχωρήσει στην έκδοση της απαιτούμενης άδειας για την εξόρυξη και παραγωγή του ορυκτού.

Ωστόσο, μερικούς μήνες αργότερα, ο τότε υφυπουργός Περιβάλλοντος, Γ. Μανιάτης, ανακάλεσε τη σχετική απόφαση, ζητώντας ο ανάδοχος να προκύψει ύστερα από διεθνή διαγωνισμό. Κι ενώ το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει καταστήσει σαφές ότι ο ανάδοχος του έργου της εξόρυξης ζεολίθου θα προκύψει ύστερα από διαγωνισμό, οι επενδυτές και η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης υποστηρίζουν ότι η απευθείας ανάθεση έγινε σύννομα.

Αποτέλεσμα; Η επένδυση του ζεόλιθου να παραμένει έρμαια της διένεξης των δύο πλευρών, με την Ελλάδα να εισάγει τουλάχιστον 60.000 τόνους ζεόλιθου, αν και θα μπορούσε να είναι μία από τις μεγαλύτερες εξαγωγικές δυνάμεις του πολύτιμου αυτού βιομηχανικού ορυκτού.

«Έχουν μπλέξει οι αρμοδιότητες της Αποκεντρωμένης διοίκησης με το υπουργείο Περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα η υπόθεση να μην προχωράει» σημείωσε, πρόσφατα, ο Αλ. Δερμεντζόπουλος, βουλευτής Ν.Δ. Έβρου στον τοπικό τηλεοπτικό σταθμό ΔΕΛΤΑ.

«Κόκκινο πανί» αποτελεί μία ακόμη επένδυση στον «κρυμμένο θησαυρό» της Βόρειας Ελλάδας.

Πρόκειται για τα έργο της εξόρυξης, εκμετάλλευσης και παραγωγής χρυσού στη Χαλκιδική, όπου ο καναδικός όμιλος Eldorado Gold Corp., μέσω της κατά 95% θυγατρικής του Ελληνικός Χρυσός Α.Ε., προγραμματίζει να επενδύσει μέχρι το 2016 περισσότερο από 1 δισ. ευρώ δημιουργώντας περίπου 5.000 έμμεσες και άμεσες θέσεις εργασίας.

Παρότι, οι επενδυτές έχουν καταφέρει να υπερβούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια, ύστερα από τουλάχιστον τέσσερα χρόνια «φαγούρας», μερίδα της τοπικής κοινωνίας «βάλει» κατά της επένδυσης, με αποκορύφωμα την τρομοκρατική επίθεση του Φεβρουαρίου στις Σκουριές, όπου βρίσκεται τμήμα των εγκαταστάσεων της εταιρείας.

Ωστόσο, το δεύτερο project της Ελληνικός Χρυσός στο Πέραμα Έβρου, προϋπολογισμού 150-170 εκατ. ευρώ, που εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει περισσότερες από 800 θέσεις εργασίας, προσώρας, δεν αντιμετωπίζει αντιδράσεις από την τοπική κοινωνία. Σύμφωνα με τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις, η μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου θα εγκριθεί μέσα στις επόμενες ημέρες, δίνοντας το εναρκτήριο λάκτισμα για την έναρξη της κατασκευαστικής περιόδου του έργου.

Κωνσταντίνος Παπαβασιλείου, Γενικός Διευθυντής ΙΓΜΕ
«Να απεμπολήσουμε τα τοπικιστικά σύνδρομα»

«Η πραγματοποίηση των σημαντικών επενδυτικών σχεδίων σε Χαλκιδική και Πέραμα Έβρου αναδεικνύεται σε ρυθμιστικό παράγοντα για την κοιτασματολογική αξιολόγηση και τις προοπτικές οικονομικής αξιοποίησης και άλλων μεταλλευμάτων της χώρας. Και μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στη δημιουργία αξιόπιστου και θετικού περιβάλλοντος για την προσέλκυση και υλοποίηση νέων παραγωγικών επενδύσεων.

Για το λόγο αυτό θα πρέπει να υπάρξει έγκαιρα η απαραίτητη και κατάλληλη κοινωνική διαβούλευση, ώστε να αποφεύγονται ή/και να ελέγχονται αποτελεσματικά οι αντιδράσεις διαφόρων ομάδων που με κύρια αιτιολογία τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, καθυστερούν και μερικές φορές ακυρώνουν βασικές αναπτυξιακές επιλογές της χώρας.

Αυτό συμβαίνει συχνά στη βάση διαστρέβλωσης της επιστημονικής αλήθειας και των πραγματικών δεδομένων.

Προκύπτει τελικά ότι η περιβαλλοντική διάσταση που ορισμένοι προβάλλουν αποτελεί πρόσχημα και σε καμία περίπτωση τεκμηριωμένη άποψη. Απαιτούνται ορθολογιστικές προσεγγίσεις και τολμηρές πολιτικές κινήσεις για ολική επαναφορά στην σωστή και κανονική διάσταση των πραγμάτων.

Αυτό προϋποθέτει καθαρή σκέψη και αντικειμενική στάση από όλους τους εμπλεκόμενους, και όχι συμπεριφορές, αντιλήψεις και θέσεις όπως είναι και οι κατά καιρούς δηλώσεις τοπικών πολιτικών παραγόντων σχετικά με τις επενδύσεις στη Χαλκιδική και στην Θράκη. Δηλώσεις, που προφανώς χωρίς καθόλου ή με μερική γνώση των πραγματικών στοιχείων, είναι άστοχες, άκαιρες και μεροληπτικές υπέρ των απόψεων μιας ολιγάριθμης ομάδας, η οποία συστηματικά προσπαθεί να ποδηγετεί, να παραπληροφορεί και να τρομοκρατεί τις τοπικές κοινωνίες, τους τοπικούς πολιτικούς παράγοντες.

Γιατί είναι σίγουρο ότι θα δημιουργηθούν νέες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, όπως και πρόσθετες ευκαιρίες απασχόλησης, αλλά και άλλες εστίες ανάπτυξης. Είναι, επίσης, απόλυτα βέβαιο ότι, όπως συνέβη όλα τα προηγούμενα χρόνια μεταλλευτικής δραστηριότητας στην περιοχή και συμβαίνει σε όλο τον μεταλλευτικό κόσμο, οι υπάρχουσες επαγγελματικές δραστηριότητες όχι μόνο δεν κινδυνεύουν αλλά βελτιώνουν δυναμικά την παρουσία τους.

Αυτές τις υπεύθυνες αλήθειες χρειάζεται η Ελλάδα, και όχι τους λαϊκισμούς, τις εγωκεντρικές αντιλήψεις, τις εμπαθείς συμπεριφορές, τα τοπικιστικά σύνδρομα και τα μικροκομματικά συμφέροντα.

Οι τοπικές κοινωνίες πρέπει κάποια στιγμή να απομονώσουν ιδιαίτερα κάποιους που ίσως παρακινούμενοι από όχι και πολύ ανιδιοτελή κριτήρια, επιλέγουν σκόπιμα και όχι από πραγματικές περιβαλλοντικές ανησυχίες, συνήθως, την ακινησία, το τέλμα και την απραξία. Είναι χρέος των ίδιων των τοπικών κοινωνιών, να αναδείξουν την βιώσιμη αξιοποίηση των συγκριτικών αναπτυξιακών πλεονεκτημάτων που διαθέτει η ελληνική περιφέρεια, με τον Ορυκτό Πλούτο να αποτελεί βασική παραγωγική προτεραιότητα».

Στις αντιδράσεις που συγκεντρώνουν οι επενδύσεις χρυσού είχε αναφερθεί και η πρώην Ειδική Γραμματέας Περιβάλλοντος, Μαργαρίτα Καραβασίλη, πριν από ένα χρόνο, σε συνέδριο για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου.