Αχ αχλάδι! Θαυματουργό για την υγεία φρούτο εποχής - Όλη η ιστορία του

Το αχλάδι είναι ένα φρούτο με πολλές ευεργετικές ιδιότητες, πλούσια θρεπτική αξία και οφέλη για την υγεία. Ανήκει στην οικογένεια Rosaceae (Ροδοειδών).

Τα αχλάδια έχουν σχήμα μακρύ που στενεύει στο άκρο που βρίσκεται το κοτσάνι, ενώ είναι φαρδύτερο στο κάτω μέρος. Τα αχλάδια τα βρίσκουμε σε διάφορες αποχρώσεις όπως ανοιχτό πράσινο, πρασινοκίτρινο, κιτρινωπό, ελαφρύ κίτρινο/χρυσό, πράσινο με κόκκινο ανάλογα με την ποικιλία. 

Υπάρχουν αρκετές ποικιλίες αχλαδιών και διακρίνονται σε δυο μεγάλες ομάδες, στις καλοκαιρινές και τις φθινοπωρινές. Οι γνωστότερες καλοκαιρινές είναι οι κοντούλες, τα κόσια, τα κρυστάλλια ή βουτυράτα και οι σάντες ενώ οι γνωστότερες φθινοπωρινές είναι τα habatefetel, τα Kaiser, τα passacrassana και τα Packham's Triumph.

Στην Ελλάδα οι κυριότερες είναι: τα κρυστάλλια που το βάρος του κάθε αχλαδιού είναι από 100-130 γραμμάρια και έχει σχήμα κωδωνοειδές. Το χρώμα τους είναι κιτρινοπράσινο και η σάρκα τους λευκή, μαλακή, πολύ χυμώδης και γλυκιά. Οι κοντούλες, με μέτριου μεγέθους καρπό 60-90 γραμμαρίων, κοντόχοντρο σχήμα και σαρκώδη λαιμό. Ελαφρύ πρασινοκίτρινου χρώματος εξωτερικά, με θαυμάσιο άρωμα και γεύση.

Ιστορία του αχλαδιού

Το αχλάδι ήταν γνωστό από αρχαιοτάτων χρόνων, αφού αυτό αναφέρεται και στο έπος του Όμηρου, την Οδύσσεια, το αχλάδι είχε αποκαλεστεί ως «το δώρο των θεών».

Αν και η προέλευση του αχλαδιού ανιχνεύεται 3000 χρόνια πριν στη Δυτική Ασία, υπάρχουν κάποιες υποθέσεις ότι η ιστορία του έχει ρίζες στη λίθινη εποχή.

Τα άγρια αχλάδια προέρχονται από την Ευρώπη και την Ασία και η παρουσία τους χρονολογείται από την προϊστορική εποχή. Καλλιεργήθηκαν από τους αρχαίους Φοίνικες και τους Ρωμαίους και αποτελούσαν εκλεκτό έδεσμα για τους αρχαίους Πέρσες Βασιλιάδες. Έγιναν τόσο γρήγορα δημοφιλή ώστε στη μεσαιωνική Ιταλία καλλιεργούσαν πάνω από 200 ποικιλίες.

Μέχρι το 17ο αιώνα οι Γάλλοι είχαν αναπτύξει 300 διαφορετικές ποικιλίες, εμπνευσμένοι από το πάθος του Λουδοβίκου XIV για το συγκεκριμένο φρούτο. Η πρώτη αχλαδιά φυτεύτηκε στην Αμερική το 1620 μ.Χ., ενώ μέχρι εκείνη την εποχή γινόταν μεγάλη εισαγωγή τους από τη Γαλλία. Σήμερα υπάρχουν πάνω από 5.000 γνωστές ποικιλίες στον κόσμο.

Βέβαια, μέχρι και τον 18ο αιώνα, τα αχλάδια δεν είχαν τον απαλό χυμώδη καρπό τους, που γνωρίζουμε σήμερα. Σε εκείνη την περίοδο αναπτύχθηκαν οι διάφορες ποικιλίες που του έδωσαν την ξεχωριστή υφή και γεύση του. Σήμερα, οι κύριες χώρες που παράγουν αχλάδια είναι η Κίνα, η Ιταλία και η Αμερική.

Αχλαδιά "Κοντούλα"
 

 Οφέλη για την υγεία

Αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη αξία: το αχλάδι είναι πλούσιο σε φυτοθρεπτικά συστατικά, από τα οποία τα βασικά είναι το χλωρογενικό οξύ, το γεντισικό οξύ, το συριγγικό οξύ, βανιλλικό οξύ, το κουμαρικό οξύ, το φερουλικό οξύ, το 5-καφεοϋλοκινικό οξύ, η αρβουτίνη, η κατεχίνη, η επικατεχίνη, η κερκετίνη και η καμπφερόλη. Σχεδόν όλα αυτά τα φυτοθρεπτικά συστατικά έχουν αποδειχθεί ότι συμβάλουν στην υγεία με τις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Μειωμένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 και καρδιακής νόσου: το αχλάδι είναι καλή πηγή φυτικών ινών, με αποτέλεσμα να συμβάλει στην προστασία από την ανάπτυξη του διαβήτη τύπου 2 καθώς και καρδιακών παθήσεων. Επιπλέον, στην περίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, οι φλαβονόλες και ανθοκυανίνες που περιέχονται στο αχλάδι, συμβάλουν στην βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη. Στην περίπτωση των καρδιακών παθήσεων, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι φυτικές ίνες που περιέχονται στο αχλάδι, έχουν την ικανότητα να συνδέονται μαζί με τα χολικά οξέα στο έντερο, μειώνοντας την ποσότητα των χολικών οξέων και κατ’ επέκταση τη σύνθεση της χοληστερόλης. Ακόμα, τα φυτοθρεπτικά συστατικά που βρίσκονται στο αχλάδι μπορούν να διαδραματίσουν έναν ιδιαίτερο ρόλο σε αυτές τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ φυτικών ινών και χολικών οξέων.

Μειωμένο κίνδυνο καρκίνου: οι φυτικές ίνες του αχλαδιού μπορούν να δεσμεύσουν επίσης και τα δευτερογενή χολικά οξέα, τα οποία σε υπερβολική συγκέντρωση στο έντερο μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο του ορθοκολικού καρκίνου, καθώς και άλλων εντερικών προβλημάτων. Επιπλέον, το αχλάδι έχει αποδειχθεί σε μελέτη ότι μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του στομάχου και του οισοφάγου.
Άλλα οφέλη για την υγεία: το αχλάδι είναι ιδιαίτερα εύπεπτο τρόφιμο και για αυτό το λόγο είναι από τις πρώτες τροφές που συστήνουμε να καταναλώνουν τα βρέφη, σε συνδυασμό με τη χαμηλή οξύτητα του και επειδή συνήθως δεν προκαλεί αλλεργίες.

Αχλάδι θρεπτικά συστατικά: Το αχλάδι είναι μια άριστη πηγή διαιτητικών ινών, βιταμίνης C, χαλκού και καλίου. Το υψηλό ποσοστό φυτικών ινών που περιέχει, ασκεί ευεργετική επίδραση στην κινητικότητα του εντέρου και στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας.

Επιλογή, Συντήρηση, Χρήση
Πως διαλέγω καλό αχλάδι

Γενικά, τα αχλάδια ωριμάζουν από το τέλος Αυγούστου και όλο το Σεπτέμβριο, αλλά συνεχίζουν να υπάρχουν στην αγορά μέχρι και τον Ιανουάριο. Όμως από το Σεπτέμβριο μέχρι και τον Ιούνιο εισάγουμε αχλάδια και από την Ισπανία.

Όταν διαλέγουμε αχλάδια, πρέπει να προσέχουμε ο φλοιός τους, ανάλογα με την ποικιλία, να έχει σωστό χρώμα και να μην έχει μαύρες κηλίδες.

Επίσης, θα πρέπει το φρούτο να έχει τη χαρακτηριστική μυρωδιά του και να μην είναι πολύ σκληρό, γιατί τότε είναι άγουρο.

Αποφύγετε τα αχλάδια που έχουν τρυπούλες ή σκούρα μαλακά σημεία. Δεδομένου ότι τα αχλάδια είναι πολύ ευαίσθητα από τη στιγμή που είναι ώριμα, καλό θα ήταν να βρείτε στην αγορά γενικά άγουρα αχλάδια, τα οποία θα χρειαστούν μερικές ημέρες για να ωριμάσουν. 

Όταν προσπαθείτε να καθορίσετε εάν ένα αχλάδι είναι ώριμο, μην συμπιέζετε ολόκληρο το φρούτο. Αντ 'αυτού, προτείνουμε να πιέζετε απαλά μόνο στην κορυφή του αχλαδιού, κοντά στέλεχος του. Αν αυτό σημείο είναι ελαφρώς μαλακό πιέζοντας το, τότε το αχλάδι είναι ώριμο και έτοιμο για κατανάλωση. Αν αισθάνεστε ότι η σάρκα είναι εξαιρετικά μαλακή, τότε το αχλάδι είναι υπερώριμο. Για λόγους ασφάλειας τροφίμων, προτείνουμε τα υπερώριμα αχλάδια να χρησιμοποιούνται μόνο σε συνταγές (μαγείρεμα) αντί να τρώγονται ωμά.

Πως να το συντηρείτε

Αν τα αχλάδια είναι ήδη ώριμα και μείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο ψυγείο, αποκτούν μια σκούρα απόχρωση, που όμως δεν επηρεάζει τη γεύση τους. Αλλά, αν είναι ήδη ώριμα, δεν πρέπει να τα αφήνουμε σε φρουτιέρα και σε θερμοκρασία δωμάτιου, γιατί αλλοιώνονται εύκολα.

Προτεινόμενος τρόπος κατανάλωσης

Τα περισσότερα αχλάδια τρώγονται ωμά, μόνα τους, σε φρουτοσαλάτες ή συνοδευμένα με κάποιο τυρί με δυνατή γεύση, όπως παρμεζάνα, γκοργκοντζόλα, στίλτον ή ροκφόρ.

Ταιριάζουν, επίσης, στις χειμωνιάτικες σαλάτες. Τα ωμά αχλάδια τρώγονται και με τη φλούδα και χωρίς, πάντοτε όμως πρέπει να ξεφλουδίζονται όταν πρόκειται να μαγειρευτούν.

Επειδή τα αχλάδια αλλοιώνονται και μαυρίζουν μόλις τα ξεφλουδίσετε, περάστε τα με λίγο χυμό λεμονιού ή βυθίστε τα σε ένα μπολ με νερό και λεμόνι ή ξίδι. Για να φτιάξετε αχλάδια ποσέ, τα ξεφλουδίζετε αφήνοντας το κοτσάνι. 

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το ειδικό εργαλείο για να αφαιρέσετε την καρδιά και τους σπόρους και να γεμίσετε τα αχλάδια με καρύδια ή ξερά φρούτα. Τα βράζετε σε πόρτο ή κόκκινο κρασί αρωματισμένο με κανέλα, γαρίφαλο και φλούδα λεμονιού ή σε σιρόπι με άρωμα βανίλιας.

Για αχλάδια σωτέ ή ψητά στο γκριλ, τα ξεφλουδίζετε και τα κόβετε στα τέσσερα ή στη μέση και μετά βγάζετε την καρδιά και τους σπόρους.

Τα αχλάδια για επιδόρπιο ή για μαγείρεμα γίνονται κομπόστες, τάρτες, τερίν, τράιφλ και Poires Belle Helene (αχλάδια βρασμένα με παγωτό βανίλια και ζεστή σως σοκολάτας).

Γίνονται εκπληκτικές τηγανίτες και παντρεύονται γευστικά με συστατικά όπως τα καρύδια και τα μπαχαρικά, το πόρτο και το κρασί Μαρσάλα.

Τα μαγειρεμένα αχλάδια ταιριάζουν με αλμυρές συνταγές όπως το κυνήγι και η πάπια σε chutney ή στην κατσαρόλα. Διατηρούνται με ζάχαρη και ξίδι, γίνονται τουρσί με σπόρους μουστάρδας και χρένο (horseradish). Τα αχλάδια που τρώγονται ωμά καλύτερα να τα μαγειρεύετε προτού ωριμάσουν εντελώς.

Τα αχλάδια μπορείτε να τα αποξηράνετε, να τα κάνετε κονσέρβα ή γλασέ ή ακόμα να τα αποστάξετε για να φτιάξετε ποτά όπως το eau-de-νie de poires και το Poire William.

Αυτό το λικέρ περιέχει ένα ολόκληρο αχλάδι, που όμως δε χωράει να περάσει από το στόμιο του μπουκαλιού. Οι καρποί τοποθετούνται μέσα στο μπουκάλι σε εμβρυϊκή φάση, περνώντας από το στόμιό του, και αναπτύσσονται μέσα στο μπουκάλι. Όταν ωριμάσουν, γεμίζουν το μπουκάλι με λικέρ που έχει γεύση αχλαδιού, σύμφωνα με το mydiatrofi.gr.

Ξερά αχλάδια: Χρησιμοποιούνται κυρίως σε χειμωνιάτικες κομπόστες και σε αλμυρές συνταγές. Έχουν λεπτή αρωματική γεύση και είναι πολύ νόστιμα όταν τρώγονται σκέτα. Υπάρχουν έτοιμα στην αγορά αλλά είναι εύκολο να φτιάξετε και μόνοι σας.

Αχλάδια κονσέρβα: Χρησιμοποιούνται σε διάφορα γλυκίσματα. Μπορείτε να τα βρείτε κονσερβοποιημένα σε σιρόπι ή σε χυμό μήλου, που είναι και πιο υγιεινός. Μπορείτε να λιώσετε αχλάδια κονσέρβα, να τα τονίσετε γευστικά με λικέρ αχλαδιού, λεμόνι ή σιρόπι τζίντζερ και να τα καταψύξετε για να φτιάξετε ένα πεντανόστιμο σορμπέ.