Συνέντευξη με μια TopWoman τη Ναταλί Νουγκερέντ, διευθύντρια της «Le Monde»: Πως κατάφερε να κερδίσει την θέση με το ΟΚ του 80% των συναδέλφων της ενώ οι μέτοχοι δεν την ήθελαν;

Οταν η Ναταλί Νουγκερέντ αποφάσισε να διεκδικήσει τη διεύθυνση της «Μοντ», στις 29 Ιανουαρίου 2013, έκρινε σκόπιμο να στείλει ένα SMS στους φίλους της που έλεγε: «Δεν κάνω πλάκα».



Η 47χρονη πρώην ανταποκρίτρια στον Καύκασο, στην Ουκρανία, στη Ρωσία, που δεν είχε αναλάβει μέχρι τότε καμιά θέση στην ιεραρχία της εφημερίδας, ήξερε ότι η απόφασή της θα προκαλούσε έκπληξη. Ηξερε επίσης ότι θα έδινε μια μεγάλη μάχη με τους αντιπάλους της, που ήταν όλοι άνδρες, γράφουν tanea.gr.

Επιπλέον, κανείς από τους τρεις μεγαλομετόχους δεν την ήθελε. Κι όμως, κατάφερε να επιβληθεί, και μάλιστα με ποσοστό 80%.

Στη συνέχεια η γυναίκα που ονειρευόταν να γίνει δημοσιογράφος για να μπορεί να ταξιδεύει ανέλαβε ένα δύσκολο εγχείρημα: να πείσει τους αναγνώστες - και ιδιαίτερα τους νέους - ότι η ποιοτική ενημέρωση έχει κόστος.

Η προσπάθειά της δεν πάει άσχημα: η κυκλοφορία μπορεί να έχει πέσει κατά 2% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο (σήμερα φτάνει τα 280.000 φύλλα), το 2013 μπορεί να μην ήταν τελικά κερδοφόρο, αλλά οι συνδρομητές αυξάνονται διαρκώς (σήμερα φτάνουν τους 127.000, με τους 60.000 να έχουν αποκλειστικά ψηφιακή συνδρομή).



Με αφορμή την επίσκεψή της στην Αθήνα, προκειμένου να μιλήσει σήμερα σε εκδήλωση στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, «ΤΑ ΝΕΑ» έθεσαν στη Ναταλί Νουγκερέντ μερικές ερωτήσεις.

Η «Μοντ» ιδρύθηκε πριν από ακριβώς 70 χρόνια, το 1944, για να συνοδεύσει την αναγέννηση και την ανάκαμψη της Γαλλίας. Και ποτέ μέχρι πέρυσι δεν την είχε διευθύνει μια γυναίκα. Η πρώτη μου ερώτηση προς τη Ναταλί είναι, έτσι, προφανής: πόσο δύσκολο είναι για μια γυναίκα να διευθύνει μια εφημερίδα; Αλλά δεν μου απαντά.

«Δεν έθεσα υποψηφιότητα επειδή είμαι γυναίκα ή για να είναι μια γυναίκα διευθύντρια της "Μοντ", αλλά ως δημοσιογράφος που πιστεύει στην ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας και στην ποιότητα της ενημέρωσης. Αυτό που με εκπλήσσει περισσότερο εδώ και ένα χρόνο είναι η πρόκληση της μεταμόρφωσης μιας μεγάλης εφημερίδας όπως η "Μοντ" σε ένα πλαίσιο όπου ο τρόπος ανάγνωσης και οι τεχνολογικές αλλαγές μάς αναγκάζουν να προσαρμοστούμε. Ολες οι ομάδες των δημοσιογράφων πρέπει να προσαρμοστούν στον νέο τρόπο με τον οποίο οι αναγνώστες μάς διαβάζουν. Δεν είμαστε οι μόνοι, το ίδιο κάνουν οι μεγάλες εφημερίδες, στο Λονδίνο, ασφαλώς στην Αθήνα, στο Βερολίνο, στην Ουάσιγκτον που ψάχνουν τη συνταγή της δημιουργίας ενός οικονομικού μοντέλου προσαρμοσμένου στην ψηφιακή εποχή. Στη "Μοντ" είμαστε πολύ φιλόδοξοι, θέλουμε να γίνουμε το πρώτο γαλλόφωνο μέσο στον κόσμο σε όλες τις πλατφόρμες. Πρέπει να αναζητήσουμε επίσης νέο κοινό, κυρίως στους νέους, που ασχολούνται κυρίως με την ψηφιακή μορφή της ενημέρωσης. Η "Μοντ" είναι το μόνο μέσο που έχει όνομα πολύ ισχυρό σε διεθνή κλίμακα. Η οικονομική εξίσωση είναι πολύ δύσκολη, αλλά ο ορίζοντας είναι πολλά υποσχόμενος για εμάς».

- Αποφασίσατε να γίνετε δημοσιογράφος για να ταξιδεύετε. Αλλά στην ομιλία σας τον περασμένο Σεπτέμβριο σε εκδήλωση του Reuters μιλούσατε κυρίως για νούμερα και για έννοιες όπως «προτεραιότητα στο ψηφιακό». Σας λείπει η μαχητική δημοσιογραφία; Οχι δεν μου λείπει, παρότι για να είμαι ειλικρινής τα γεγονότα στην Ουκρανία, όπου δούλεψα πολύ, τα βρίσκω συναρπαστικά. Πολλές φορές, ένιωσα την ανάγκη να μπω σε ένα αεροπλάνο και να πεταχτώ στο Κίεβο για να δω τι γίνεται. Μια εφημερίδα όπως η «Μοντ» όμως έχει ένα ευρύ δίκτυο ανταποκριτών  που είναι ενεργοί ρεπόρτερ και έχουμε πολλούς στην Ουκρανία εδώ και πολλές εβδομάδες. Μια διευθύντρια ζει, έτσι, τα ρεπορτάζ δι' αντιπροσώπου! Tα διαβάζω και είμαι υπερήφανη, γνωρίζοντας ότι οι δημοσιογράφοι διατρέχουν πολλές φορές κίνδυνο, το βλέπουμε στην Κριμαία.



- Ενας από τους πολιτικούς σας ήρωες είναι ο Βάτσλαβ Χάβελ. Θα θέλατε να μου αναφέρετε και μερικούς ακόμη; Καθώς εργάστηκα πολύ σε χώρες όπου υπήρξε δημοκρατική μετάβαση και ανήκω σε μια γενιά που έζησε την πτώση του Τείχους, όλα τα ιστορικά πρόσωπα που έλαβαν μέρος σε αυτή τη μετάβαση και ενσάρκωσαν την ιδέα της Δημοκρατίας με έχουν εμπνεύσει. Το ίδιο και τα δημοκρατικά κινήματα, τα λαϊκά κινήματα. Πολλοί έγραψαν για τον Μαντέλα, την περιπέτειά του και τις ιδέες του, και ήταν πράγματι μια τεράστια προσωπικότητα. Οι διαφωνούντες έπαιξαν σημαντικό ρόλο, πιστεύω ότι αν είχε ζήσει περισσότερο ένας άνθρωπος όπως ο Ζαχάροφ, η πορεία της Ανατολικής Ευρώπης θα ήταν σήμερα διαφορετική. Οι μεγάλοι συγγραφείς επίσης ανήκουν στο πνευματικό μου τοπίο, καθώς το ευρωπαϊκό πνεύμα περνάει επίσης από τον πολιτισμό.

- Εχετε επίσης ισχυρές απόψεις για τα διεθνή θέματα, το αποδείξατε με το άρθρο που γράψατε πέρυσι υπέρ μιας στρατιωτικής απάντησης στα γεγονότα της Συρίας και είχε ενοχλήσει πολύ. Εσείς που εργαστήκατε τόσα χρόνια στην Ουκρανία, ποιος είναι κατά την άποψή σας ο στόχος του Πούτιν; Είναι ένα κεντρικό ερώτημα και δεν είμαι σίγουρη ότι ακόμη και οι δυτικοί ηγέτες με όλη την πληροφόρηση που διαθέτουν έχουν σαφή εικόνα για το τι θέλει ο Πούτιν. Πιστεύω δύο πράγματα. Πρώτον, έχει ένα όραμα για τον κόσμο, το οποίο έχει χαρακτήρα αντεκδίκησης για την απώλεια της ρωσικής ισχύος. Θεωρεί ότι τη δεκαετία του '90 η Ρωσία ήταν αντικείμενο της στρατηγικής της ανάσχεσης, κυρίως από τους Αμερικανούς, ότι εξευτελίστηκε και ότι έφτασε πλέον η ώρα να πάρει τη ρεβάνς. Η Ρωσία, κατά την άποψή του, πρέπει να έχει λόγο για έναν αριθμό χωρών στην Κεντρική Ευρώπη, στις οποίες περιλαμβάνεται ασφαλώς η Ουκρανία. Είναι ένα όραμα μη ευρωπαϊκό, όπως τουλάχιστον το εννοούμε εμείς, αλλά ευρασιατικό. Και αυτή είναι μεγάλη απογοήτευση, καθώς στο παρελθόν ακούσαμε δηλώσεις ότι είναι φιλοευρωπαίος και στην πραγματικότητα θέλει να απομακρύνει τη Ρωσία, τους Ρώσους, από την Ευρώπη. Δεύτερον, έχει μεγάλο φόβο για την ανάπτυξη της δημοκρατίας στην ευρωπαϊκή ήπειρο, τις δημοκρατικές επαναστάσεις, φοβάται ότι η εμφάνιση μιας δημοκρατικής Ουκρανίας θα έχει μεταδοτικό χαρακτήρα μια μέρα στη Ρωσία. Το πολιτικό του αφήγημα είναι η διατήρηση και η εδραίωση αυτών που έχει πετύχει ο ίδιος και το περιβάλλον του και η αντίσταση στο ευρωπαϊκό δημοκρατικό μοντέλο.
- Σε λίγες ημέρες έχετε δημοτικές εκλογές στη Γαλλία και αντιλαμβάνομαι ότι ο μεγάλος φόβος είναι το Εθνικό Μέτωπο. Θα δούμε λοιπόν το κόμμα της Λεπέν στην πρώτη θέση; Ναι, ο φόβος του Εθνικού Μετώπου είναι μεγάλος, πρώτη φορά είναι σε θέση να παρουσιάσει υποψηφίους σε τόσο μεγάλο δίκτυο πόλεων. Ο πραγματικός και ακόμη πιο ισχυρός φόβος, όμως, αφορά τις ευρωεκλογές σε δύο μήνες. Θα αναδειχθεί το Εθνικό Μέτωπο πρώτο κόμμα στη Γαλλία; Κάτι τέτοιο θα αποτελέσει ήττα της Δημοκρατίας και ντροπή για τη Γαλλία και την Ευρώπη. Πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε; Στη «Μοντ» δημοσιεύουμε τακτικά άρθρα, θεωρούμε ότι αυτός είναι ο ρόλος μας, η δημοκρατική επαγρύπνηση και η καταπολέμηση του Εθνικού Μετώπου και των ιδεών του κυρίως στον τομέα της οικονομίας, αλλά και της απειλής που συνιστά στο ζήτημα της ανεκτικότητας και εν γένει της ειρηνικής συμβίωσης σε αυτό τον τόπο. Μας ενδιαφέρει η παραγωγή πληροφοριών που είναι ακριβείς και επαληθεύσιμες, καθώς στη Γαλλία υπάρχει πολύ μεγάλη δυσπιστία της κοινής γνώμης απέναντι στους θεσμούς και στους κυβερνώντες. Ο μόνος τρόπος λοιπόν να καταπολεμηθεί αυτή η δυσπιστία είναι η δυναμική ενημέρωση, που αποκαλύπτει τα λάθη και τα ψέματα της κυβέρνησης και ενισχύει τις μεταρρυθμίσεις. Σε μια χώρα όπου η ανεργία των νέων είναι 25% και το 47% δεν έχει δίπλωμα, πώς θέλετε να υπάρχει εμπιστοσύνη στο μέλλον και στους θεσμούς; Οι νέοι δεν βρίσκουν δουλειά και εγκαταλείπουν τη Γαλλία.

- Ο πρόεδρος Ολάντ έχει απογοητεύσει πολύ κόσμο, τόσο στη Γαλλία όσο και στο εξωτερικό... Βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση, με μια δημοτικότητα στο ύψος του 17%, τη χαμηλότερη στην Πέμπτη Δημοκρατία. Η δυσκολία του είναι τόσο οικονομική όσο και επικοινωνιακή, να πείσει την κοινή γνώμη ότι μπορεί να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται στο κοινωνικό μοντέλο, την οικονομία. Είμαστε πολύ ενεργοί στον έλεγχο των δηλώσεων των μελών της κυβέρνησης, που είναι συχνά αντιφατικές. Και δεν το κάνουμε επειδή ανήκουμε σε κάποιο πολιτικό χώρο, αλλά επειδή είμαστε στρατευμένοι στις αξίες της Δημοκρατίας, σε μια μορφή ανθρωπισμού, στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και στην έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης. Αλλά δεν έχουμε οποιαδήποτε εξάρτηση από κόμματα.

- Ενα μέλος του newsroom της «Μοντ», το οποίο επικαλέστηκε το περιοδικό «L'Express», λέει για σας ότι θεωρείτε τη Γαλλία «ξένη χώρα». Πώς το εννοείτε; Είναι επειδή είστε κοσμοπολίτισσα ή επειδή η εφημερίδα σας λέγεται «Le Monde», «Ο Κόσμος»; Είναι αλήθεια ότι ο Κόσμος έδωσε το όνομα στην εφημερίδα μας, που όπως ξέρετε κλείνει φέτος 70 χρόνια ζωής. Η ματιά αυτή είναι λοιπόν σημαντική. Σε ό,τι με αφορά, έφερα στην εφημερίδα τη διεθνή εμπειρία μου τα τελευταία είκοσι χρόνια, αλλά είμαι Γαλλίδα, είμαι στρατευμένη στη Γαλλία και είμαι περίεργη για τη Γαλλία. Μου αρέσει όμως επίσης η ιδέα ότι μπορούμε να κοιτάζουμε τη Γαλλία, τις τάσεις της, τους πρωταγωνιστές της, από απόσταση. Οταν οπισθοχωρείς λίγο, βλέπεις καλύτερα. Είναι πολύ σημαντικό για εμάς όμως να είμαστε συνδεδεμένοι με τον κόσμο, με τα προβλήματα των αναγνωστών μας, με την καθημερινότητά τους.