Μελέτιος - Αθανάσιος Δημόπουλος: Ένας κορυφαίος διεθνής γιατρός που παραμένει στην Ελλάδα - Από τα 6 παιδιά του κανένα δεν θέλει να γίνει γιατρός

Υπάρχει η Ελλάδα της ελλιπούς χρηματοδότησης για κάθε μορφής έρευνα, αλλά υπάρχουν και Ελληνες επιστήμονες οι οποίοι ακόμα διακρίνονται διεθνώς. Και μάλιστα όχι από κάποιο κέντρο του εξωτερικού, αλλά από τη λεωφόρο Αλεξάνδρας και από τη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, όπου στεγάζονται η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας και το Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα».



Ο καθηγητής Ιατρικής Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος βρέθηκε -μαζί με την επίσης καθηγήτρια Ιατρικής Αντωνία Τριχοπούλου- στον διεθνή κατάλογο Thomson Reuters, των επιστημόνων που ασκούν τη σημαντικότερη επιρροή στον τομέα τους, γράφει η Καθημερινή.

Το ερευνητικό έργο του κ. Δημόπουλου, καθηγητή Παθολογίας με γνωστικό αντικείμενο την αιματολογία - ογκολογία, «μετράει» περισσότερες από 17.000 αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία. Ειδικεύεται στο πολλαπλούν μυέλωμα, μια αρκετά συχνή αιματολογική κακοήθεια (η δεύτερη σε συχνότητα μετά τα λεμφώματα), η οποία προσβάλλει γύρω στους 350 νέους ασθενείς το χρόνο στην Ελλάδα και προκαλεί κυρίως πρόβλημα στα οστά και στη λειτουργία των νεφρών.

Ο κ. Δημόπουλος, 53 ετών, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύτηκε στο Πανεπιστήμιο του Τέξας. Είναι διευθυντής στη Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο «Αλεξάνδρα» και πρόεδρος της ίδιας σχολής. Είναι επίσης γιος του τέως πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών (1997-2001) Κωνσταντίνου Δημόπουλου.

Η Ελλάδα μπορεί να αποτελεί δικαιολογία ώστε να μη διακρίνονται διεθνώς οι Ελληνες επιστήμονες;

Στην Ελλάδα υπάρχει ελαττωμένη χρηματοδότηση στα νοσοκομεία και στα πανεπιστήμια, με αποτέλεσμα να χρειάζεται πολύ περισσότερη προσπάθεια από όση καταβάλλει ο αντίστοιχος συνάδελφος στην Ολλανδία ή στο Βέλγιο.

Εσείς πώς τα καταφέρατε;

Συνεργαζόμαστε με κέντρα που ασχολούνται με την ίδια πάθηση. Τον Οκτώβριο θα έχουμε έλεγχο από το αμερικανικό FDA, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, για μια μεγάλη μελέτη που ξεκίνησε πριν από δέκα χρόνια και θα δημοσιευτεί στο «New England Journal of Medicine». Θα μας κάνουν φύλλο και φτερό!

Δεν θα ντραπείτε λίγο για το «Αλεξάνδρα»;

Εδώ εργαζόμαστε, αυτό δείχνουμε. Οι δομές μας, παρότι είναι σε παλιό νοσοκομείο, είναι πιστοποιημένες με ISO για κλινική έρευνα.

Γιατί να επιθυμούν πιο προηγμένες χώρες να συνεργαστούν με ένα νοσοκομείο στην Ελλάδα;

Επειδή είμαστε κέντρο στο οποίο κάθε χρόνο βλέπουμε 60 με 80 νέους ασθενείς με μυέλωμα.

Οι ασθενείς είναι πρόθυμοι να δοκιμάσουν νέα φάρμακα;

Οι περισσότεροι. Το σημαντικό με την κλινική έρευνα είναι ότι δίνεται η δυνατότητα σε έναν άρρωστο να εκτεθεί σε μια φαρμακευτική ουσία, πάντα με κανόνες και πλαίσιο, πολύ νωρίτερα από τη στιγμή που το φάρμακο θα πάρει έγκριση.

Οι φαρμακευτικές εταιρείες πληρώνουν για να χορηγήσετε τα φάρμακά τους;

Τα τελευταία χρόνια τα πράγματα γίνονται όλο και πιο αυστηρά. Οποιοι ανακοινώνουν μια εργασία είναι υποχρεωμένοι να γνωστοποιούν τη χρηματοδότηση από μια εταιρεία. Επομένως, υπάρχει διαφάνεια.

Παρ’ όλα αυτά, δεν αποτελεί κίνητρο για τους γιατρούς το οικονομικό;

Οχι. Στην Αμερική ένας ιδιώτης ογκολόγος μπορεί να βγάζει ένα εκατομμύριο δολάρια το χρόνο. Ο αντίστοιχος που κάνει έρευνα στο Χάρβαρντ παίρνει 150.000. Το κίνητρο είναι να είσαι αναγνωρίσιμος σε μια μικρή ομάδα ανθρώπων που ασχολούνται με την πάθηση σε βάθος.

Ενας Ελληνας ιδιώτης ογκολόγος πόσα χρήματα βγάζει;

Η αλήθεια είναι ότι, τελευταία, βλέπουμε ασθενείς που έχουν πρόβλημα να δώσουν δύο ευρώ για το μετρό για να έρθουν στο ιατρείο μας.

Ενώ οι γιατροί στα δημόσια νοσοκομεία ζητούν ακόμα φακελάκι;

Το να βάζει ο γιατρός τον ασθενή να πιστέψει ότι η θεραπεία του θα είναι ανάλογη με την οικονομική του δυνατότητα είναι απαράδεκτο. Από την άλλη μεριά, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι θεωρούμε λογικό, ως κράτος, ένας καρδιοχειρουργός να παίρνει 1.500 ευρώ το μήνα και να κάνει αυτά που σε άλλα κράτη θα αμειβόταν με ενάμισι εκατομμύριο δολάρια το χρόνο. Δεν πρέπει ως κοινωνία να το δούμε το θέμα;

Εάν οι γιατροί στο ΕΣΥ είναι οικονομικά δυσαρεστημένοι, γιατί δεν ιδιωτεύουν;

Είναι πολλοί οι οποίοι κάνουν τη δουλειά τους με τον καλύτερο τρόπο χωρίς να παίρνουν φακελάκι.

Οποιος διαθέτει χρήματα θεραπεύεται καλύτερα;

Στη συντριπτική πλειονότητα δεν συνδέεται η οικονομική άνεση με την παροχή υγείας, ακόμη και σε νοσοκομεία με μεγάλο όγκο ασθενών, όπως είναι ο Ευαγγελισμός ή το Αττικόν στο Χαϊδάρι, που καλύπτει μια τεράστια περιοχή και στο οποίο, εάν πάτε την ημέρα της εφημερίας, θα είναι σαν να έχετε περάσει από τη Λωρίδα της Γάζας. Οσον αφορά δε τη θεραπεία του καρκίνου, η πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα είναι καλύτερη -επειδή εγκρίνονται από τα ταμεία- ακόμη και από εκείνη που έχουν πολλές φορές οι ασθενείς στην Αγγλία.

Γιατί δεν έχει βρεθεί ακόμα θεραπεία για τον καρκίνο;

Πρώτα απ’ όλα, για μερικούς καρκίνους -όπως του μαστού- έχει βρεθεί θεραπεία. Αλλά ο καρκίνος είναι μια πολυπαραγοντική νόσος η οποία εξαρτάται από αλλαγές σε πολλά βιοχημικά μονοπάτια. Σήμερα προσπαθούμε όπου βλέπουμε τέτοιες αλλαγές να παρεμβαίνουμε στοχευμένα και ευελπιστούμε στο μέλλον να φτάσουμε στην εξατομικευμένη θεραπεία.

Σε πόσα χρόνια;

Τι να σας πω; Οσο η παγκόσμια οικονομία το επιτρέπει και η φαρμακευτική έρευνα συνεχίζεται, θα έχουμε συνεχή βήματα.

Γιατί κάποιοι εμφανίζουν καρκίνο και άλλοι όχι;

Δεν ξέρουμε απόλυτα γιατί το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο μόνο στο 10% - 15% των καπνιστών. Εχει όμως σημασία να μπει κανείς στη διαδικασία της πρωτογενούς πρόληψης. Στην Αμερική, όπου η υγιεινή διατροφή και η άσκηση έχουν γίνει συνείδηση, ήδη βλέπουμε έπειτα από χρόνια πτώση του καρκίνου του πνεύμονα.

Ως γιος γιατρού και πρώην πρύτανη του ΕΚΠΑ, ήταν μονόδρομος το τι θα ακολουθούσατε στη ζωή σας;

Σίγουρα οι παραστάσεις μετράνε. Εχω μία αδερφή που είναι γιατρός, αλλά και μία που δεν είναι. Εγώ έχω έξι παιδιά και κανένα δεν σπουδάζει Ιατρική, που είναι η καλύτερη δουλειά για μένα! Δεν είναι σημαντικό να βοηθάς κάποιον να μην πονάει;

Δεν είναι στενόχωρο το ότι πολλοί ασθενείς σας καταλήγουν;

Η μέση επιβίωση ασθενών με πολλαπλούν μυέλωμα όταν εγώ ειδικευόμουν ήταν τρία χρόνια. Σήμερα η διάμεση επιβίωση είναι έξι χρόνια και έχουμε ένα 20% ασθενών που ζουν πάνω από δέκα χρόνια. Οταν έχω έναν άρρωστο με μυέλωμα που δεν μπορεί να κουνηθεί και σε ένα μήνα περπατάει και πάει σπίτι του, δεν είναι μεγάλη χαρά;

Γιατί ασχοληθήκατε με το μυέλωμα και όχι με μια άλλη, πιο συχνή, μορφή καρκίνου;

Η ενασχόλησή μου ήταν... συμπτωματική. Υπάρχει μια έκφραση στην Αμερική: «better lucky than good». Οταν έκανα την ειδίκευσή μου, με ενέπνευσε ο καθηγητής μου, ο οποίος ήταν μεγάλη μορφή στο μυέλωμα. Βέβαια, προσπάθησα και εγώ επί 20 χρόνια.

Οι απολαβές ενός γιατρού επαρκούν για να μεγαλώσετε έξι παιδιά στην Ελλάδα;

Ελα ντε! Αλλά τι με ρωτάτε; Εδώ υπάρχουν και υπάλληλοι που μεγαλώνουν έξι παιδιά.

Ευνοηθήκατε από την οικογενειοκρατία στην Ιατρική Σχολή;

Αισθάνομαι ήσυχος με τον εαυτό μου, διότι θα μπορούσα και σήμερα να δουλέψω σε άλλα μέρη. Από εκεί και πέρα, αντιλαμβάνομαι και τους ανθρώπους που έχουν μια καχυποψία.

* Ο Μελέτιος - Αθανάσιος Δημόπουλος είναι καθηγητής Παθολογίας, Πρόεδρος της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.